Blog categorieën

17-02-2019

11. De zuigeling (variant op veger)

In deze voor imkers rustige tijd aandacht voor het maken van een alternatieve kunstzwerm. De zuigeling lijkt bij onze zuiderburen ontstaan te zijn als een slimme variant op de veger. Als intro voor de beginnende imkers: een veger maken, is een vorm van zwermverhindering. Bij het natuurlijke zwermen splitst het volk zich op in een voorzwerm en het achterblijvende volk met vele belegde zwermcellen. Doe je niets aan die zwermcellen dan kunnen er nog enkele nazwermen afkomen twee dagen nadat de jonge moeren rijp (geboren) zijn. 

Tijdens de basiscursus leren de beginnende imkers het kunstmatig maken van een zwerm, een zogenaamde kunstzwerm dus. Deze kent weer twee varianten, te weten de veger en de vlieger. Deze varianten zijn na te lezen in de blogcategorie "de online imkerpraktijk". 

Voor beide varianten heb je een extra kast met ramen en kunstraat nodig en moet je als eerste de koningin zien te vinden. Uit ervaring weet ik dat dit juist verrekte lastig is voor beginners. Zeker wanneer er gewerkt wordt met twee broedkamers. Vanwege o.a. dit probleem ben ik voorstander van het eenbaksimkeren. Echter bij tien of elf ramen blijft het nog steeds lastig om een ongemerkte moer te vinden. 

De zuigeling is dus een variant op de kunstzwerm waarbij het vinden van de moer helemaal overbodig wordt. Om de uitleg eenvoudig te houden ga ik uit van het eenbaksimkeren in een spaarkast. 

Je hebt dus wel een extra kast met ramen en kunstraat nodig. De volgende stappen doorloop je in de ochtend:

Je neemt uit het bestaande volk, nadat je de eventueel aanwezige belegde zwermcellen verwijderd hebt, vier ramen open broed zonder bijen en een voerraam uit het bestaande volk. Een eventueel op deze 5 ramen zittende koningin belandt dus weer terug in de broedkamer via afschudden. Je schuift nu alle ramen broed weer in het midden tegen elkaar en voegt aan beide kanten twee of drie ramen kunstraat toe. 

Vervolgens plaats je het moerrooster en de honingkamers terug en hier bovenop zet je de nieuwe broedkamer waarin je in het midden 4 ramen kunstraat vervangen hebt door de 4 ramen open broed plus een raam voer uit de onderste broedkamer. Kast afsluiten met de dekplaat en dak en 8 uur met rust laten. Vanaf dit moment gaat de zuigeling zijn naam eer aan doen. De bovenste bak wordt de zuigeling genoemd. Het open broed in deze bak werkt namelijk als een magneet op de voedsterbijen, die massaal naar boven trekken. In de avondschemering neem je de bovenste broedkamer af en plaatst deze op een eigen bodem en je geeft de onderstaande honingkamer een nieuwe dekplaat en dak. 

De zuigeling blijft drie dagen gesloten staan op een schaduwrijke plaats of deze wordt de volgende ochtend naar een 5 km verderop gelegen bijenstand geplaatst en opengezet. Geef de zuigeling wel een 2,5 kilo pak suikerdeeg mee op het voergat want het broed moet verzorgd worden en het kunstraat uitgebouwd. Na 13 dagen kunnen de redcellen, die aangezet worden, gebroken worden. 

Een variant hierop maakt de introductie van een jonge F1 koningin mogelijk. Je breekt dan op dag 9 na het maken van de zuigeling alle redcellen en laat een jonge net geboren F1 moer los tussen de straatjes bijen. Na drie of vier weken de jonge moer controleren op haar eigen broed. 

Door de aderlating van het oude volk zal daar de zwermdrift verdwenen zijn. 

Heb je nog aanvullingen, suggesties of vragen, laat dan een blogreactie achter. De video over de zuigeling volgt in de zwermmaand mei. Dit bericht zal ik toevoegen aan de online imkerpraktijk-blogcategorie. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

De zuigeling is ook beschreven in het imkerboek Bijvriendelijk imkeren 2.0 

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Wilma

    29-02-2024 om 12:23

    Hi Ben,

    Lijkt mij een prima manier. Ik ga het uitproberen. Zijn er nog nadelen of zaken waar je op moet letten? Groet, wilma

    Ha Wilma, ik denk dat er drie zaken kritisch zijn voor het succes:
    1. in de ochtend de zuigeling maken en direct in de avondschemering splitsen en naar een andere stand brengen
    2. na een week checken of het hoofdvolk erg de zwermdrift kwijt is
    3. De zuigeling goed voeren met suikerdeeg en checken op voldoende bijen .
    Groet, Ben

  • Ineke

    29-02-2024 om 12:50

    Dus als ik het goed begrijp moet je dus een F1 koningin kopen... als je dus zelf geen extra koningin hebt.

    Ha Ineke, je kunt gewoon op dag 13 redcellen openen en uit laten lopen. Maar mocht je de voorkeur geven aan een F1 dan kun je die kopen en op dag 9 invoeren. Groet, Ben

  • Jeroen van Splunter-Berg

    29-02-2024 om 12:58

    Klinkt als een interessante aanpak, ik heb altijd moeite de moer te vinden bij het maken van kunstzwermen.
    Nadeel dat ik zie is dat dit iets minder makkelijk te combineren is met varroabehandeling, meestal behandel ik de vegers zonder gesloten broed met oxaalzuur en een paar weken later de hoofdvolken met de jonge koninginnen. Maar ik begrijp dat hier het hoofdvolk gesloten broed en de moer houdt, dan kun je dus niet oxalen?

    Of zou je kunnen overwegen om gesloten broed ook aan de zuigeling te geven na het afnemen, en dus meer kunstraat in het hoofdvolk? Ook een grotere beperking van zwermdrift in het hoofdvolk lijkt me? Want bij de zuigeling haal je daar dus enkel wat ramen open broed af, heb je dan geen risico dat ze een paar week later alsnog willen gaan zwermen?

    Dag Jeroen, ik denk dat deze splitsing de beste verdeling geeft. Bovendien betekent splitsen ook verminderen van de mijtenpopulatie.
    Ik ben geen voorstander van behandelen tijdens of na het maken van kunstzwermen. Je kunt beter curatief behandelen wanneer het nodig is. Dus meten, meten, meten en daarna eventueel behandelen. Olie en zuur zijn geen pretje voor de bijen. Groet, Ben

  • Roel Eijgenraam

    29-02-2024 om 13:08

    Klinkt super, ga het tzt proberen

    Wat ik me nu ook al voorneem; (her)merken in t voorjaar.

    Ha Roel, zeker proberen. Met zonnig warm voorjaarsweer in alle rust de moer opzoeken. Rustig werken met weinig rook, dat maakt het makkelijker. Groet, Ben

  • Lambert

    29-02-2024 om 13:37

    Hallo Ben,
    Ik heb mijn drie volken deze winter 3x met oxaalzuur (sublimeren) behandeld; nu vallen uit mijn hoofdvolk (Buckfast, officieel VSH) nog te veel mijten (9/dag). Dit volk is sterk (7r broed). Kan ik nu nog wat doen? Of gewoon het driegangenmenu voortzetten?

    Ha Lambert, de VSH-moeren zijn waarschijnlijk standbevrucht door wilde niet-VSH darren. Dan middelt het gedrag zich weer uit. Indien meer imkers meedoen, wordt het steeds beter en krijgen VSH-darren de overhand.
    Voor nu zou ik gewoon het driegangenmenu volgen of het tweegangenmenu (zomer en winter). Je kunt ook een extra behandeling met VarroMed geven zodra je de voorjaarshoning afgenomen hebt. In juni mag de mijtenval maximaal 3 mijten per dag zijn.
    Mocht je nu tellen, middel dan uit over 5 dagen want vooral na een warmere dag vallen er plotseling meer mijten. Groet, Ben

  • Frank

    29-02-2024 om 13:39

    Dank weer voor deze praktische tip! Lijkt me een mooie methode!
    Wat is het geschikte moment om de zuigeling op te zetten?
    Het lijkt me dat je voor de aanzet van de eerste zwermcellen in het hoofdvolk moet zijn, maar dat het volk wel ook echt bijna aan zwermen toe moet zijn?!

    Ha Frank, sommige imkers passen de kunstzwerm preventief toe en anderen passen de methode pas toe wanneer er onverhoopt toch belegde zwermcellen gevonden worden (curatief). Niet ieder volk krijgt namelijk zwermdrift. Soms waait het over. Bij Buckfast heb je er minder last van.
    Mocht je de zuigeling preventief in willen plannen, dan zou ik het aan het einde van de voorjaarsdracht doen, dus wanneer de meidoorn begint te bloeien. Groet, Ben

  • Lies

    29-02-2024 om 13:57

    Hallo Ben,
    Dank voor de tip. Zeer interessant!
    Je geeft aan: De zuigeling blijft drie dagen gesloten staan op een schaduwrijke plaats of deze wordt de volgende ochtend naar een 5 km verderop gelegen bijenstand geplaatst en opengezet.
    Wanneer je geen tweede bijstand hebt, kan je de zuigeling dan op dezelfde stand laten staan? (3 dagen gesloten laten in de schaduw).

    Ha Lies, ja, want na drie dagen in het donker te hebben gezeten, gaan de meeste haalbijen zich opnieuw oriënteren en vliegen dus niet terug naar de oude kast. Groet, Ben

  • Jasper

    29-02-2024 om 14:15

    Dag Ben,

    Ik gebruik deze methode ook om een aflegger te maken zodat ik zeker weet dat ik de moer niet heb zonder hier naar te zoeken. Enkel ik wacht 15 minuten. In de 15 minuten zijn de bijen door het moerrooster naar boven geklommen en zijn alle ramen voor de aflegger bezet met bijen. Ik zorg dat er een raam bijzit met uitkomende bijen voor gelijk een boost. Daarna zet ik naar wens de aflegger op de oude plek voor de vliegbijen als dit gewenst is.

    Groet Jasper.

    Ha Jasper, je kunt er inderdaad allerlei varianten op bedenken. Personal touch! Groet, Ben

  • Gerhard

    29-02-2024 om 15:27

    Hi Ben,
    Is het ook mogelijk om de bijenvolken half maart te sublimeren met oxaal om de mijten druk voor te zijn en begin juni een TBA te maken en die ook te sublimeren en in november nog een keer de laatste behandeling met sublimeren voor de winter. Ik wil liever geen mierenzuur of andere zware middelen tegen de varroa mijt inzetten.

    Ha Gerhard, persoonlijk ben ik geen voorstander van een zero tollerance benadering van de varroamijten. Wij of beter de bijen moeten zelf zien te dealen met de mijten.

    Op zich zorgt het bestrijden wel voor het adequaat verminderen van de virussen, dus worden de overlevingskansen wel veel groter.

    Sublimeren heeft alleen zin zonder aanwezigheid van broed. Dus zou je in de zomer (juli) nadat je de moer 3 weken + 3 dagen in arrest gedaan hebt, kunnen sublimeren. Dit is zeer effectief, zeker wanneer je dit eind november nog 1 x herhaalt. Succes ermee! Groet, Ben

  • Rob W. le Mair

    29-02-2024 om 16:07

    Beste Ben. In de tekst van de email staat "kan het nog makkelijker". JA DAT KAN. En met veel minder reserve materiaal. Ik doe dit al 30 jaar zoals hieronder beschreven. Zonder koningin zoeken en zonder doppen breken.

    1 Op de houten dekplank maak je een lat van 3 x 3 cm op de rand, waar je een vlieggat in boort van 1 cm, midden aan de voorkant. Een losse rand kan ook , maar is minder stevig.

    2 Ca. 20 april tot 10 mei, afhankelijk van de ontwikkeling, verdeel je het broednest zoals beschreven in de blog. Heb je niet voldoende broedkamers ( de eenbaks imkers), maar hebben je volken wel losse bodems, dan kan het onderste volk in twee honingkamers. Er onstaat dan wel wat ruimte onder de raten , maar dat is tijdelijk, en dus geen probleem. Schud alle bijen in de onderbak af, want daar moet de moer komen. Leg een moerrooster (of rooster en honingkamer(s)) en zet het bovenvolk ( de broedaflegger) er boven op.
    Geen tweede bodem en dak en dekplank nodig, geen pak suikerdeeg nodig, geen tweede standplaats nodig. En als je ze op een rij hebt staan ook geen extra ruimte in je (eventuele) stal nodig.
    Na een week is er in de bovenbak geen jong open broed meer en verwissel je het moerrooster voor de dekplank met de rand. Vliegopening van de dekplank aan de voorkant. Leg onder de dekplank met de rand twee plastic zakken (boodschappen tasjes passen precies).
    Hang een raam met open broed in het bovenvolk, waar de doppen op komen. Of voer opdat moment een moer , rijpe dop of een paar larven in. Een inzet stukje raat met jong open broed kan ook. Leg een plastic zak op het bovenvolk en de isolatie en het dak. Alles staat nog op dezelfde plek.

    3 Als je een raam jong broed hebt ingehangen ontstaan alleen op dat raam de doppen. Het boven volk kan, als er meerdere doppen in staan, gaan zwermen. Maar als je het boven volk een halve slag draait komt de vliegopening aan de achterkant te zitten, en vliegen de vliegbijen af. De twee plastic zakken komen nu goed van pas. De beide volken worden niet gestoord en er plakt niets aan elkaar. Kan ook 's avond om 11 uur, of bij slecht weer. Geen probleem.
    Geen vliegbijen, geen zwermen. De overige doppen worden door de bijen opgeruimd.

    4 Als de jonge moer gesloten broed heeft, ( mooi moment om ze even te merken en eventueel te knippen) zet je die bovenop het volk met de oude moer, onder het rooster. In vrijwel alle gevallen behoudt het volk de moer uit het bovenste broednest ( volgens Pia Aumeier. een duitse biologie professor en beroeps imker met 500 volken).
    Succes gewenst. RobWleMair@gmail.com

    De mogelijke Varroa aanpak : Je kunt bij stap 1 ook een leeg uitgebouwde raat in de onderbak hangen, en bij stap twee de ramen met gesloten broed aan het bovenvolk toevoegen. Het onder volk heeft dan alleen open broed , en daar zitten geen mijten in, dus zitten alle mijten op de bijen. Het ondervolk kan je dan sproeien met oxaalzuur en het bovenvolk wat later als het nog geen gesloten broed heeft. Dat is wel even uitzoeken hoe je dat goed timed, maar gaat wat verder dan het betoog hierboven.

    Beste Rob, de door jou beschreven zwermverhinderingsmethode heet de tussenaflegger. Ik zal deze vorm van de kunstzwerm in een volgend blogbericht opnemen. Hierbij wordt een demareer/uitlaatbord gebruikt. Groet, Ben

  • Gerard

    01-03-2024 om 07:55

    Hallo Ben
    Het honey bee research centre in Canada = HBRC.ca heeft hier een leuk filmpje over. Maar ook diverse bouwtekeningen kun je bij hen downloaden
    Leuk om eens naar te kijken. groet, Gerard

  • Gerrit Bijvank

    01-03-2024 om 19:26

    Hoi Ben,
    Kun je ook een zuigeling maken in een topkast?
    Moerrooster plaatsen en een deel van het broed achter de honingramen plaatsen?
    Groet,
    Gerrit

    Ha Gerrit, ja op deze manier zoals je schrijft, gaat het precies hetzelfde. Wel in de avond verplaatsen ivm de benodigde bijen. Groet, Ben

  • Jelle de Visser

    02-03-2024 om 15:57

    Ben,
    Ik wil de zuigelingvgraagvtoepassen op een volk op twee broedkamers en die ook gelijk terugbrengen naar 1 baks. Heb je daar nog aanvullende tips voor?

    Ha Jelle, sla de ramen af in de onderste bk en verdeel het open broed over de 2e en een 3e bk. Neem in de avond bk2 en bk3 af en geef ze een eigen bodem en dak. Dan krijg je dus 3 eenbaksvolken. Groet, 2

  • Margreet

    04-03-2024 om 09:24

    Hallo Ben,
    Wat is de reden dat je de eventuele zwermdoppen weg haalt? Zwermdoppen geven toch betere koninginnen dan redcellen?

    Ha Margreet, het maken van de zuigeling is juist een maatregel om het zwermen te voorkomen. Indien je belegde zwermcellen laat staan in het deel waarin de oude K zit, dan zal er mogelijk toch een zwerm afkomen. Dit geldt dus niet voor de zuigeling in de bovenste bk. Daarin kun je wel 1 of 2 belegde zwermcellen laten staan. Dit wordt een nieuw volk. Groet, Ben

  • Anton vV

    05-03-2024 om 17:35

    Ha Ben,
    Dit is een interessante werkwijze. Het lijkt me dat het ook moet kunnen met Dadantkasten, maar het aantal ramen zal dan wel verschillen. Welke aantallen ramen adviseer je bij een zwermdrift in met kast met 7, 8 of 9 ramen?
    Plaats je de ramen met basisraat in de onderste kamer ook aan beide zijden of alles aan één kant?
    Hoeveel ramen basisraat geef je de zuiger?
    Groeten,
    Anton

    Ha Anton, het maken van een zuigeling heeft vooral zin bij net beginnende zwermdrift. Heb je al (bijna) gesloten doppen, dan is de geest bijna niet meer in de fles te krijgen.
    Bij dadantramen zou ik 2 of 3 ramen open broed plus een voerraam in de ochtend boven het rooster plaatsen. Deze ramen aan dezelfde kant als beneden zodat ze boven elkaar zitten. In de avond weer scheiden. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht