Blog categorieën

23-06-2025

Controle van jonge koninginnen

Controle van jonge koninginnen

Veel vragen van imkers hebben te maken met koninginnen of het niet kunnen vinden van koninginnen of eitjes. Dit onderwerp veroorzaakt ook veel problemen bij imkers en hun volken. 

Waaraan zie je dat er een goede koningin aanwezig is?

Dat zie je aan verschillende dingen, zoals de aanwezige haaldrift, de aanzet om raat te bouwen of kunstraat uit te bouwen, de aanwezigheid van eitjes. 

Waaraan zie je dat er geen koningin aanwezig is?

Dat zie je aan dezelfde dingen, er wordt geen kunstraat uitgebouwd, de haaldrift stagneert, je vindt geen eitjes meer en je treft belegde zwermcellen en/of redcellen aan. 

Wanneer controleer je een broedaflegger op de aanwezigheid van een goede koningin? 

Je kunt beter geen koninginnen uit redcellen opkweken. Dat geeft een grotere kans op kwalitatief mindere koninginnen (zie voordracht Kirsten Traynor). Zie deze voordracht.    Doe je dat toch, gebruik dan je agenda om het juiste controlemoment vast te leggen. Dat moment ligt 4 weken na het maken van de broedaflegger, want de moer heeft 12 dagen nodig om geboren te worden, daarna nog 8 dagen om bevrucht te worden en klaar te stomen voor het leggen van eitjes. Tel daarbij 9 dagen voordat het eerste gesloten broed aanwezig is en je hebt het juiste moment voor de eerste controle. Dat maakt dus samen 29 dagen oftewel 4 weken. 

Heel veel imkers vergeten hun agenda te gebruiken en kijken al na 2 a 3 weken naar broed. Dat geeft een grotere kans op inballen van de jonge K en de kans op het vinden van eitjes is minimaal. Dus neem de tijd en geef de nieuwe K de tijd! 

Wat is een betere manier om een goede moer in de broedaflegger te krijgen?

Een broedaflegger kun je na negen dagen ontdoen van de redcellen. Op dat moment is de sterkte al weer toegenomen door het deels al uitgelopen broed. Indien je ALLE redcellen hebt verwijderd, kun je een jonge of ook een leggende jonge moer invoeren via een kluisje met niet plakkende suikerdeeg. 

Controleer pas weer na tien dagen (agenda!) want op dat moment heeft de nieuwe leggende moer weer gesloten broed.

Voer je een jonge net geboren moer in, wacht dan drie weken voor de eerste controle. 

De lakmoesproef

Om een bijenvolk waarin je geen K en geen eitjes kunt vinden te laten bekennen of er al wel een K in zit, kun je de "lakmoesproef" doen. Hang een raampje open broed in uit een ander volk en check na 5 dagen op de aanwezigheid van redcellen. Geen redcellen: er zit wel een moer in het volk en geef haar nog twee weken de tijd. Wel redcellen? Ga op dag 13 na de introductiedatum van het raam open broed doppen breken en wacht aansluitend weer 3 weken voor de controle van de koningin. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • mark v

    23-06-2025 om 12:41

    Hoi Ben, ik had ook gelezen dat je een jonge moer sneller in kunt laten lopen via deze manier: Koningin in goed volk 1 dag opsluiten in kooitje en tussen de ramen hangen. Het volk denk dat ze niet meer goed is. Dag erna een leggende koningin in kooitje en suikerdeeg invoeren. Na 3 dagen kooitje opmaken, en het bestaande volk eet haar door het suikerdeeg vrij. Hoe denk jij hierover? Groet wederom

    Ha Mark, ik doe het ook zo met het wisselen van oude moeren voor jonge leggende moeren eind augustus. Maar wellicht werkt dit eerder ook wel. Groet,
    Ben

  • Arnold

    23-06-2025 om 13:12

    Ben ik heb een kast met eier leggende werksters!
    Hoe los ik dit op? Of is het volk verloren?

    Ha Arnold, ik kijk altijd of dat volk en de bijen het waard is om er energie in te stoppen. Zo ja, hang dan dan gedurende twee weken 2 ramen open broed uit een ander volk in dit volk. Daarna kun je een moer via een kluisje suikerdeeg invoeren. Wel steeds redcellen breken. Het open broed remt de eileggende werksters. Groet, Ben

  • Nathalie

    23-06-2025 om 13:45

    Nog niet zo ervaren imker hier. 30 april heb ik een afleggen gemaakt. In het moerloze volk heb ik na twee weken heel duidelijk tuten en na een paar dagen ook kwaken gehoord. Kast heb ik dichtgelaten en pas drie weken later gecontroleerd op broed. Ik vond toen alleen darrenbroed dus was bang voor leggende werksters. Ik heb een raam broed van mijn tweede volk toegevoegd en heb gisteren weer gekeken. Nog steeds relatief veel gesloten darrenbroed. Maar ook eitjes en larfjes in wetkstercellen. Maar geen gesloten werksterbroed. Wat moet ik hier nu mee? Nog even geduld hebben? Nog een raam vers broed inhangen? Volk is wel inmiddels aan de derde honingkamer toe dus dat doen ze goed…

    Ha Nathalie, het lijkt erop dat er nu een leggende moer in zit. Die eileggende werksters, die eerst aktief waren, lijken er nu wel mee te stoppen. Dus kijk over een week eens of je vlak gesloten broed ziet, dan zit het goed. Groet, Ben

  • Luc Verachtert

    23-06-2025 om 15:00

    Vorig jaar een pechjaar gehad. Met zwermcellen had ik 2 afleggers gemaakt. Agenda erbij en na 4 weken gecontroleerd, niks, geen ei, geen larf in geen van beiden. Raam met eitjes in 1 van de 2 gehangen. Na 2 weken, niks, geen redcellen, maar ook geen broed. Ook geen leggende werksters, dus stilaan verloren gegaan..... ondertussen het afgezwermde volk, zelfde probleem....ondertussen de geschepte zwerm: darrenbroedig..... op die manier 4 volken verloren.... De reden weet ik nog niet??????

    Dag Luc, het lijkt dat er toch een K in gezeten heeft, echter zonder dat zij eitjes is gaan leggen. Vreemd en dat bij 4 volken. Groet, Ben

  • Rob.

    24-06-2025 om 17:18

    Dag Ben,
    Ik heb br afleggers op 1 bak goed bezet.
    Sommigen hebben een hk 1/2 vol nectar.
    Moet ik er nog een hk opzetten, dracht van tamme kastanje is hier al een tijdje aan de gang. Blijf je dan zitten met te veel onverzegelde honing.Of moet ik gewoon resten open nectar onder plaatsen en wat ik kan slingeren eruitnemen dus er nu een hk opzetten?
    Met vriendelijke groet, Rob.

    Ha Rob, even niets doen, nu geen extra hk meer. Komende week wordt het warmer weer, wellicht verzegelen ze meer honing. Groet, Ben

  • Ben de blogger

    24-06-2025 om 18:40

    Jesse, per ongeluk heb ik je vraag naar de voordracht van Kirsten Traynor (ik had de naam verkeerd geschreven) verwijderd. De link staat nu in het blogbericht.

  • Gino

    25-06-2025 om 17:31

    Dag Ben, Als je de doppen van een aflegger niet hebt gebroken, omdat de F1 moeren enkele dagen later geboren werden, kan je dan die F1 moeren nog invoeren na de al uitgelopen F2 moer verwijderd te hebben?

    Ha Gino, je kunt altijd een net geboren moer vervangen door een andere net geboren moer. Maar als de jonge moer een week oud is, moet je haar niet vervangen door een net geboren moer en andersom. Want na een week geeft een moer al duidelijk herkenbare feromonen af. Dus merken de bijen het verschil op en kunnen daar verdedigend op reageren. Groet, Ben

  • Rob.

    25-06-2025 om 17:32

    Hoi Ben,
    Als je kunstraad insmelt en een hoek eraf haald. Op welke kant ligt dan het kunstraad voor insmelten? De Y naar boven of de Y naar beneden? Komt het darreraadstukje achter in de kast of vooraan?

    Ha Rob, je moet alleen aan de onderkant 1 hoek eraf snijden. indien je het 4,9 mm systeem toepast. Het maakt niet uit of het hoekje verwijderd is aan de voor- of achterkant. Groet, Ben

  • Arnold

    01-07-2025 om 20:15

    Ben ik heb een kan invertsuiker over van vorig jaar. Kan ik dat nu nog gebruiken om straks on te winteren ?

    ha Arnold, kijk vooral naar de houdbaarheidsdatum. In geval van twijfel verdeel ik één can van 2024 over 5 volken op het moment dat ik de hk's afneem. Dan eten ze die hoeveelheid de komende herfst als eerste op. Vervolgens winter ik ze vanaf half augustus in met verse invertsuiker. Groet, Ben

  • Kristel

    02-07-2025 om 17:07

    Hallo Ben,

    In het bericht schrijft u:
    Een broedaflegger kun je na negen dagen ontdoen van de redcellen. Op dat moment is de sterkte al weer toegenomen door het deels al uitgelopen broed.

    Dit begrijp ik niet helemaal. Wat bedoelt u hiermee en wat is dan de volgende stap?
    Alvast bedankt!

    Ha Kristel, dat stukje tekst hoort bij de voorbereiding van een broedaflegger om daarin een jonge koningin in te voeren. Zo'n broedaflegger maak je 9 dagen voordat je de jonge moer(en) verwacht. Omdat een broedaflegger moerloos is, zullen ze op het open broed redcellen optrekken. Je maakt de broedaflegger met veel gesloten broed. Driekwart van het gesloten broed loopt uit in die negen dagen. Dus op de negende dag heb je al redelijk wat jonge bijen in de broedaflegger en kun je na het breken van de redcellen de jonge moer invoeren. Groet, Ben

  • MIke

    04-07-2025 om 11:18

    Hallo Ben,
    Kun je nu nog een broedaflegger maken?
    Heb namelijk een topkast die zeer goed bezet is en waarvan ik een broedaflegger wil maken of zeg je, niet doen.
    De kast heeft bijna alle ramen bezet en zeker 10 ramen met broed, 3 a 4 met honing.
    Hoor graag je mening.
    Groet Mike

    Ha Mike, dit volk kun je nog verantwoorden in twee volken delen. Gewoon alles 50/50 splitsen. Groet, Ben

  • Mike

    05-07-2025 om 08:34

    Hallo Ben,
    Dank voor je reactie.
    Maar bij een broedaflegger verplaats je de oude kast een paar meter en komt de nieuwe kast, met de koningin, op de oude plaats. Maar het betreft een topkast. Kan ik de oude (top)kast laten staan met de koningin en de nieuwe kast met de raampjes broed een paar meter verder? En moet ik de opening klein maken?
    Alvast bedankt voor je reactie.
    Groet Mike

    Ha Mike, wat jij beschrijft is een vlieger. Een broedaflegger bestaat uit 2 of meer ramen gesloten broed en bijen en een raam voer met bijen aangevuld met kunstraat. Dit alles in een zesramer een stukje verderop.Nog 2 ramen bijen extra afslaan ivm terugvliegen. Na 9 dagen kun je redcellen breken en een jonge F1 in laten lopen of je moet doorgaan met een redcelmoer. Groet, Ben

  • Mike

    05-07-2025 om 19:43

    Top, had inderdaad wat door elkaar gehaald. Je Info en video's zijn geweldig, heb ik veel aan!

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht