20-05-2025

De arrestbak als varroamijtenkiller

De arrestbak als varroamijtenkiller

We weten dat varroamijten zich gedurende het actieve bijenseizoen voornamelijk ophouden in het broed. Van maart tot november vertoeft zo'n 70% van de mijten in het broed. Daarnaast trekken ze vooral naar de sterkst geurende darrenlarven, die overigens ook vaker bezocht worden door de voedsterbijen. De voedsterbijen zijn de transporteurs van de mijten in het bijenvolk, zij bezorgen de mijten tot aan de rand van de broedcellen met dikke vette larven. 

Wanneer we het open broed beperken tot één specifiek raam broed, dan zijn de mijten op natuurlijke wijze gedwongen hun intrek te nemen in dat bewuste raam open broed. Door een dergelijk raam twee keer achter elkaar aan te bieden en ervoor te zorgen dat al het overige broed sluit en uitloopt in dezelfde periode als waarin de beschikbaarheid van het open broed op de achterenvolgende twee ramen geborgd is, kun je 80 tot 90% van alle varroamijten wegvangen. 

Door de moer op te sluiten (arresten) in een tweeraams bak schep je een broedstop in de overige ramen en moeten de mijten instappen in het raam in de arrestbak. Hoe het verder in zijn werk gaat, zie je in onderstaande video. Dat je de arrestbak ook kunt inzitten voor de koninginnenteelt zie je in het eerste stukje van de video. 

Inmiddels heb ik de nulmeting met betrekking tot de mijtbesmetting bij de start van deze proef in het gesloten broed uitgevoerd. Er bleek in 1 broedcel op 200 gesloten cellen een mijtenfamilie te wonen. Dit betekent een mijtbesmetting in het broed van 0,5%.

De latere ramen broed, die weggenomen gaan worden (voor de planning zie de video) worden ook nog onderzocht op de mijtenbesmetting. Het percentage zal dus moeten oplopen. 

Het mooie aan deze methode is, dat het een duurzame manier van varroabestrijding is. Er komen geen verdere behandelingen aan te pas. 

Uiteraard moet je via de schudmethode eind juli en eind augustus wel vaststellen of de mijtbesmetting onder de 3% blijft. Zelf hanteer ik een grens van 5% tot 10% want door enige mijtendruk toe te staan, stimuleer je de bijen zelf te dealen met de mijten. Volgens de gangbare protokollen moet boven de 3% de zomerbehandeling uitgevoerd worden. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Ludo

    20-05-2025 om 17:02

    Hey Ben, het moerrooster hoefde toch niet terug, de koningin zit toch op arrest. Toch een leerzame video. Alweer. Proficiat Vanwaar was de groep uit België die op bezoek gekomen zijn. Heb je daar gegevens van. Alvast bedankt

    Ha Ludo, dat realiseerde ik me ook bij het bekijken van de video. Het rooster is nu weg. Mailcontact is gelegd.
    Ik moet nog wel checken of ze het kunstraat netjes uitgebouwd hebben, want dit is een volk op mixed 4,9 en 5,1 ramen. Ik heb ze nu voor het eerst een 4,9 kunstraat gegeven. Ben benieuwd. Groet, Ben

  • Frank van Herwaarden

    20-05-2025 om 18:40

    Beste Ben,
    Waarom gebruik je eigenlijk een kunstraat en niet een oude raat die je voor het laatst nog even gebruikt. Je gaat immers toch het raam met mijten vernietigen toch?!

    Dag Frank, het hele proces duurt 24 dagen omdat alle uitgelopen jonge bijen en darren ook zoveel mogelijk geschoond moeten worden van de mijten. Met kunstraat rek je dus wat tijd.
    Maar wellicht kun je met bestaande oude raat wel meer mijten vangen of een derde vangraam in hetzelfde tijdsbestek gebruiken. Groet, Ben

  • Edwin

    20-05-2025 om 20:00

    Hoi Ben,

    Wat doe je met de ramen die je uit de arrestbak haalt over 12 en 24 dagen? Je zegt: "onderzoeken op mijten".
    Als die mijten er in zitten wil je het broed niet terug in een kast zetten, toch? Is dat voor de kippen?

    Ha Edwin, in principe bedoeld voor de kippen. Maar met de huidige mijtbesmetting van 0,5% zitten er maar 30 mijten in een heel raam. Dus misschien versterk ik er een zesramer mee. Groet, Ben

  • Remmelt

    20-05-2025 om 21:27

    Hallo Ben
    Er wordt werksterraat gebruikt in de arrestbak.
    Zou een raam met werksterraat en de andere helft darrenraat niet effectiever zijn + het raat met werksterraat waarop de Ko zit. Gezien het feit dat de varroa mijten liever in het darren broed trekken.

    Ha Remmelt, wanneer er geen ander broed meer is, zullen ze ook het werksterbroed besmetten. Maar we gaan het meten. Misschien probeer ik het volgend jaar wel met darrenkunstraat. Groet, Ben

  • Ernst

    21-05-2025 om 10:18

    Hallo Ben,
    Bedankt voor deze weer zeer interessante video.
    Ik heb een opmerking over de tekst die je in de video plaatst vwb de arrestraammethode. Thomas Van Pelt (een Belgische imker die in zuid Duitsland imkert) raadt aan om bij de aanvang een raam OB en een waswafel in te hangen. Pas na 12 dagen de kast weer openen en het raam met GB eruit nemen en vervangen door een opgebouwd raam ipv een ww. De koningin kan dan meteen beginnen met dit raam te beleggen: geen controle nodig op gesloten broed, na 12 dagen kunnen de 2 ramen weggenomen worden (samen met de bak. Dat scheelt weer een ingreep/verstoring van het volk.

    Heb je ook nog een bericht/video over het starten van de K kweek met de arrestkooi?
    Groeten,

    Ernst

    Dag Ernst, om met je eerste vraag te beginnen. De start van de KT ging via de starterkast en na 24 uur heb ik het teeltraam in de arrestbak gehangen waarin al een raam open broed hing. Van die starterkastmethode bestaat al een blogbericht en video onder de categorie Koninginnenteelt. Groet, Ben

  • Jolanda

    21-05-2025 om 14:05

    Hoi Ben,
    Ik heb een vraag over koninginneteelt. Heb gisteren 10 P0 Larfjes over twee hopeloos moerloze afvliegers verdeeld. Althans, dat was de bedoeling... Ik heb - ontzettend dom - gisteren ook ramen gesloten broed en stuifmeel van de vliegers in de afvliegers geplaatst, om varroa in de vliegers af te vangen en de afvliegers van genoeg stuifmeel te voorzien. De afvliegers zou ik dan nog behandelen met oxaal. Maar ik heb niet gecontroleerd of het alleen gesloten broed bevatte. Vandaag gekeken en in het ene volk is 1 dop aangenomen, in de andere 2. Als die het redden heb ik er net genoeg maar 3 van de 10 aangenomen is wel weinig.

    Mijn vraag: wat is nu het beste? Over 9 dagen de toegevoegde ramen checken op doppen, of eerder? Bestaat er een kans dat ze de aangenomen teeltdoppen alsnog verlaten als er ergens op de raat nog een dop wordt aangezet? Of hoef ik helemaal niet te checken omdat aanname teeldopjes betekent dat er verder geen doppen zijn?

    Dag Jolanda, het is wel zeker dat er nog andere moerdoppen, waarschijnlijk dus redcellen, in de afvliegers zitten, anders waren er wel 6 tot 8 larfjes aangenomen. Ik zou die redcellen per direct wegnemen. Op 1 na in het volk met 1 aangenomen larf. Want dat volk moet toch een nieuwe moer krijgen. Groet, Ben

  • mark v

    21-05-2025 om 15:33

    Hoi Ben, een volk van me had een stille moerwissel gedaan in het voorjaar. Ze had broed, maar doodgegaan of verdwenen. Heb er niet per ongeluk geraakt. De nieuwe koningin is terug gekomen van de bruidsvlucht, en ook die is gestorven. ipv doppen op werksterbrood zitten er nu doppen op van alleen maar darrenbroed. Dit alles is een korte periode gebeurd. Dus dat is op zich al vreemd. Ik heb ze dit weekend 70 meter verderop afgeslagen, en ook gekeken of er ook maar niet 1 bij in de kast zat. Vervolgens een raam brias ingehangen. Blijven doppen trekken op het oude (darrenbroed). Dit is nieuw voor me. Wat te doen? En het werksterraat waar ze nu darrenraat van gemaakt hebben, kan in de smelter, of maken ze dit weer geschikt voor werkster broed? Dank

    Ha Mark, ik kan je verhaal niet goed volgen. Je zegt de kast leeg terug gezet te hebben na het afslaan van de ramen 70 m verderop en dat je in de oorspronkelijke kast een raam BRIAS gehangen hebt. De rest van de oude ramen heb je toch niet terug gegeven?
    Het volk zou nu redcellen moeten trekken op het raam BRIAS. Op dag 13 redcellen breken en moeren in laten lopen. De oude broedramen direct omsmelten of eerst naar de kippen. Groet, Ben

  • Sjaak

    22-05-2025 om 09:05

    Dag Ben,

    Ik heb een vraag over koninginnen teelt. Heb net een teeltraam samen met het Nicot systeem gekocht. Nu is mijn vraag hoe ik de grondplaatjes vastmaak aan de teeltlat? Ik heb gezien of houtlijm of kleine schroefjes maar ben benieuwt hoe jij dit hebt gedaan.

    Ik hoor het graag.

    Ha Sjaak, ik had eerst spijkertjes gebruikt, maar na enige keren witte dopjes aftrekken, kwamen de grondhouding ook los. Je moet soms soms stevig trekken ivm was en propolis. Dus kleine schroefjes werkt beter. Groet, Ben

  • mark v

    22-05-2025 om 11:28

    Hoi Ben, uh ik heb de oude ramen wel teruggegeven en er van een P moer brias bijgehangen. Kast op dezelfde plaats teruggezet. Had ik alle ramen eruit moeten laten? Ik heb dit al zo lang niet meer meegemaakt. Dacht dat afkloppen voldoende was. Dus niet?

    Ha Mark, op die afgeslagen ramen kan nog open broed zitten, eventueel zelfs van eileggende werksters of de eerste aanzet van redcellen. Dan laten ze jouw raam brias van de p moer links liggen. Groet, Ben

  • mark v

    22-05-2025 om 13:03

    Hoi Ben, klopt er zat/zit nog open darrenbroed in. Nooit geweten dat ik dat niet terug moest hangen. Dank je.

    Ha Mark, echt darrenbroed mag je wel terug hangen. Maar was het wel broed in darrencellen of onbevruchte eitjes van eileggende werksters in werksterbroed? Groet, Ben

  • Andre Linssen

    22-05-2025 om 17:26

    Hallo Ben,
    De arrestkooi-methode heet niet zo omdat je koningin op arrest zet, maar omdat je de mijten gevangen zet (arresteert) en dan verwijderd.
    groeten,
    André

    Dag Andre, dit wordt een sematische discussie. Het arrestraam bestaat al 20 tot 30 jaar en werd geïntroduceerd om de moer te arresten. De mijten lopen met de werksters in en uit en worden daar helemaal niet gevangen gezet. Het is hun natuurlijke gedrag om larvale cellen in te kruipen. Ongeacht of ze binnen of buiten de kooi zitten.
    De enige die echt gevangen zit, is de moer en niets anders. Groet, Ben

  • Kristel

    22-05-2025 om 21:48

    Hallo Ben,
    Hartelijk dank voor de goede uitleg en video. In de topkast gebruikt u een arrestraam. Zou in de topkast ook gebruik gemaakt kunnen worden van twee sluitende moer roosters aan beide kanten? Gezien hier geen bovenbak op staat zou dit genoeg kunnen zijn om de moer op te sluiten.

    Ik ben benieuwd, alvast bedankt!
    Groet, Kristel

    Ha Kristel, jazeker, heb ik altijd gedaan met moerroosters en postbode elastieken. Maar als ik toch zo'n bak heb staan, kon ik die mooi gebruiken. Groet, Ben

  • Andre Linssen

    23-05-2025 om 10:06

    Hallo Ben,
    De arrestkooi-methode heet niet zo omdat je koningin op arrest zet, maar omdat je de mijten gevangen zet (arresteert) en dan verwijderd.
    groeten,
    André

  • mark v

    23-05-2025 om 10:44

    Hoi Ben, het was helaas broed van werksters dat gevuld is met darrenbroed:(

  • Jolanda

    23-05-2025 om 15:35

    Hoi Ben,

    Dank voor je advies. Ik heb de redcellen verwijderd. In het volk met twee aangenomen dopjes zag ik er gek genoeg meer dan in die met maar één aangenomen dopje. Gelukkig dat er tenminste enkele zijn aangenomen. Overigens snap ik niet waarom ik één redcel zou laten staan in het volk met één aangenomen larf. Een is toch genoeg, ervan uitgaande dat ze het tot volwassenheid redt?

    Ha Jolanda, ik dacht dat je met die opgekweekte koninginnen naar een Bevruchtingsstation wilde reizen. Maar blijkbaar wil je deze afvliegers voorzien van een F1. Prima!

  • Jolanda

    25-05-2025 om 03:02

    Hoi Ben,

    Ja klopt, wilde de afvliegers alleen van nieuwe koninginnen voorzien, en eentje extra voor de zekerheid. We gaan zien hoe het loopt, nogmaals bedankt.

    Succes Jolanda, Groet, Ben

  • Coco

    25-05-2025 om 08:13

    Beste ben,

    Volgendjaar wil ik ook koninginnen teelt proberen. Maar wat ik nou niet echt snap is als je zo een teeltraampje vol met dopjes hebt waarom het volk dan niet gaat zwermen met de koningin van het volk waar het inhangt.

    Vriendelijke groet, Co

    Ha Co, goeie vraag, bijna een filosofische vraag. De aanwezigheid van moerdoppen is dus blijkbaar niet de trigger om te gaan zwermen. De moerdoppen lopen zelfs uit in de kluisjes in het volk.
    Blijkbaar mis je één belangrijke component in het volk en dat is echte zwermdrift.
    Trouwens het overkomt mij regelmatig dat ik gesloten zwermcellen in een buckfastvolk tegenkom, waarbij de oude moer nog vrolijk rondloopt. Bij het wegnemen van die zwermcellen loopt er zelfs incidenteel ook wel eens een jonge moer uit.
    Er moet dus een andere trigger zijn, die noopt tot zwermen. Naar mijn bescheiden mening zit dat in een plotselinge temperatuurpiek in het volk veroorzaakt door een combi van factoren, intern veroorzaakt (overbevolking en buzzing bijen) en extern (hitte van de zon). Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.