26-06-2025

De honingopbrengst in de Topkast

In een Topkast op simplexformaat kun je het moerrooster beter achterwege laten. De bijen maken zelf een abrupte scheiding tussen het broednest en de honingramen. Dit volk heeft 25 tot 30 kilo honing verzameld. Met een jonge F1-koningin zijn ze klaar voor de winter. Dit volk gaat zijn vierde winter in. Het volk stamt van mei 2022 en is nog nooit behandeld. Dit volk heeft in die periode nog nooit gezwermd. Dit komt waarschijnlijk door de onbeperkte ruimte in de Topkast en door de betere warmtehuishouding.

Het is zeer opvallend dat zowel in TBH's als in Topkasten het zwermen minimaal is. In de tien jaar dat ik nu met 4 TBH's of Topkasten imker, is er slechts 1 keer een zwerm afgekomen. Ook de overwinteringskansen lijken veel beter in deze horizontale kasten. Door de betere warmtehuishouding is de mijtenreproductie waarschiijnlijk sterk gereduceerd. Hebben jullie vergelijkbare ervaringen? 

In het volgende blogbericht zie je de effecten op de sterkte van het volk, het broednest en de honingopbrengst na 4 weken arresten van de koningin. Abonneer je gratis, dan mis je niets. 

Er zijn ook Topkasten in dadantformaat in omloop. Daarin zullen ongetwijfeld veel ramen zitten met zowel broed als honing. Zo lang je geen honing wil oogsten, is dat natuurlijk geen probleem. Maar het nut van een Topkast in dadantformaat ontgaat me. Zoals je in de video kunt zien, kan de Topkast wel 25 tot 30 kilo honing bevatten. Lijkt me meer dan genoeg. 

In onze omgeving bloei de tamme kastanje nog steeds, de lindedracht is inmiddels zo goed als over. Ik laat de honing nog zeker drie weken zitten, zodat er voldoende voer in de volken zit, ook na de zomerdracht. Het broednest moet nu op peil gehouden worden voor de creatie van langlevende winterbijen. 

Indien je conform het driegangenmenu de zomerbehandeling gaat uitvoeren, begin dan half juli met de bestrijding. De virussen blijven namelijk nog lang in de volken achter, ook al zijn de mijten al lang verdwenen. Dus beter te vroeg beginnen, dan te laat. 

Vergelijk straks ook de mijtenval tussen de verschillende volken. Bijn gelijkwaardige volken zie je toch soms grote verschillen. Gebruik dit gegeven voor de selectie van de volken, waarmee je volgend jaar verder wil gaan. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Xander

    26-06-2025 om 17:17

    Het voorjaar was bij mij juist heel wisselend. 1 Volk heeft ruim 17kg gehaald, het andere wilde niet echt, maar haalt nu wel goed.
    Hier op de Veluwe misschien toch teveel last van de droogte gehad.
    De linde staat hier nu volop in bloei, daar lijken ze goed op te halen.

  • Victor

    26-06-2025 om 17:38

    Ik heb wel een zwerm gehad vanuit een topkast. De oude q was een Buckfast f1. Ik herken wat je zegt over het abrupte scheiding tussen broed en honing ramen in de topkast.. in mijn geval 1 raam eerder dan het rooster en na het rooster nog 8 ramen honing. Q rooster laat ik volgend jaar ook achterwege.

  • Hendrik

    26-06-2025 om 17:42

    Bij ons is de Zilverlinde pas net 4 dagen aan het bloeien . De tamme kastanje is ook een kleine week aan het bloeien. Ik verwacht nog wel even oogst

  • Ties

    26-06-2025 om 18:09

    Hier in Utrecht ook prima oogst. Na de voorjaarsoogst nu weer gemiddeld 25 kilo per productievolk.

    Vraag: wat doe je met niet verzegelde ramen? Of moet ik langer wachten met oogsten zodat ze verzegeld worden?

    Ha Ties, jammer dat dit onderwerp blijkbaar niet goed gedoceerd wordt tijdens de basiscursussen. Je kunt op 3 manieren zien of de honing rijp is om te oogsten:
    1. met de refractometer
    2. wanneer tweederde van alle honing verzegeld is
    3. wanneer je bij de stootproef bij onverzegelde honing geen spetters meer ziet vallen;

    Dus pas optie 3 toe en je weet of je kunt slingeren. Kijk het zit zo: als de cellen voor 80% gevuld zijn en er komt niets meer bij zullen de bijen nooit verzegelen, daarvoor moeten de cellen bijna 100% vol zijn. Maar deze niet verzegelde honing kan dus gewoon rijp zijn en geslingerd worden. Groet, Ben

  • Johannes

    26-06-2025 om 18:13

    Wat bedoel je met de ramen zijn te laag waardoor de broedzone stopt. Alle ramen zitten toch even hoog?

    Ha Johannes, er bestaan verschillende raamtypen, die verschillen in hoogte en breedte. Bijvoorbeeld Dadant (hoger en breder). De hoogte bij simplex is zodanig dat ze meestal of voor broed of voor honing gebruikt worden. In de Nederlandse Natuurbouwkast zitten hele hoge ramen, die bevatten vrijwel allemaal honing en daaronder broed. Daarom kun je deze hoge ramen vaak niet slingeren omdat er broed in zit. Groet, Ben

  • Erik

    26-06-2025 om 23:04

    Hallo Ben.
    Ik heb 3 topkasten, waarin de volken altijd sterk zijn.
    Ik behandel 2 jaar al niks meer.
    Ik vind een nadeel van de topkast, dat je lastig kunt variëren met grote van broednest en honing gedeelte, zoals in spaarkast.
    Het sluitbord krijg je er bijna niet uit, omdat in deze 3 kasten alles extreem wordt vastgeketend met propolis.
    Weet niet of ik er mee doorga.

    Ha Erik, de kasten worden vaak gemaakt van duurzaam inlands douglashout, dat heeft effecten op krimpen en uitzetten. Ik laat moerrooster en sluitbord achterwege. Want die hebben nauwelijks enig effect vanwege de horizontale opstelling in warmbouw. Daardoor is de luchtverplaatsing beperkt. Groet, Ben

  • Leo Hazelzet

    27-06-2025 om 06:51

    Ben, je zei de honing laten zitten voor de winter.
    Bij een spaarkast 1 broedbak en 3 honingkamers wil ik 1 honingkamer laten staan voor de winter, dus ongeveer 12 kilo.
    Klopt dat, en wat moet is nu eijsheid om te doen? Brengen de bijen de winterhoning rond de wintertros?

    Ha Leo, met gevulde bk-kantramen erbij zou dat genoeg moeten zijn. Wel een echt volle hk plaatsen per 15 augustus. De bijen zitten in een wintertros tegen de voerkoepel aan, niet andersom. Dus moerrooster weg per 15 augustus en de hk's eraf tijdens de zomerbehandeling. Groet, Ben

  • Miel

    27-06-2025 om 19:13

    Hoi Ben, kan ik nu nog een broedaflegger maken?

    Groet Miel

    Ha Miel, dat kan nog wel, maar je moet nu uitgaan van 4 a 5 ramen met broed om het volk nog voldoende op sterkte te krijgen. Groet, Ben

  • Hoi Ben

    27-06-2025 om 20:21

    Een topkast op dadant formaat is top als je imkert op dadant.
    Dan is het wel zo handig.
    Groetjes Wilma

  • Ties

    27-06-2025 om 20:29

    Hoi ben,

    Dank voor de toelichting over zien of honing genoeg is ingedikt maar ik zie dat ik mijn vraag niet helemaal duidelijk stelde. De methode die je beschrijft hanteer ik inderdaad maar dan blijf ik altijd achter met een paar ramen die echt nog te nat zijn. Wat doe je daar mee? Ik slinger ze nu apart en geef dat weet als wintervoer maar dat voelt wat omslachtig.

    Ha Ties, dan kun je ze beter nog een weekje laten hangen en dan nogmaals de stootproef doen. Vooral na een paar dagen, waarop de bijen geen verse nectar hebben kunnen halen, zal het water% snel dalen. Groet, Ben

  • Miel

    27-06-2025 om 23:13

    Bedankt voor je reactie Ben!

    Hmmmm... Heb nog altijd een volk met bijen, dus kan niet teveel risico nemen. Hoeveel ramen met broed ik in mijn eigen volk overhouden zonder dat dit ten koste gaat van de winterbijen die binnenkort aangemaakt gaan worden?

    Ha Miel, daar geldt hetzelfde, dus ook iets van 4 a 5 ramen broed. Groet, Ben

  • Harrie

    28-06-2025 om 07:17

    Goede dag Ben
    Bedankt voor de uitleg en filmpjes
    Ik wil mijn bijenvolken omzetten van 10 raams naar 11raams wanneer en hoe kan ik dat doen
    M.v.g.
    Harrie

    Dag Harrie, dit kun je op ieder moment doen. Sla de bijen wel eerst af in de nieuwe bak wanneer je denkt dat de ramen iets te breed zijn. Meestal zijn het honingcellen die iets te diep zijn of darrencellen. Door dat soort ramen af te slaan, kwets je geen bijen. De bijen repareren de schade wel weer. Groet, Ben

  • Willem

    28-06-2025 om 19:46

    Ben, een dilemma,
    Vandaag spaarkast (1 BK en 2 HK's) geslingerd. Plaats ik nu 1 HK terug boven op de BK mét rooster? De dracht is bij ons (Linde) nog niet helemaal voorbij.
    Of plaats ik 2 HK's terug om de bijen voldoende ruimte te bieden. Alternatief (voorlopig) misschien 1 HK onder de BK en 1 HK boven op (met/zonder rooster.
    Wij hebben inmiddels wel zoveel honing geoogst dat we niet persé uit zijn op nog een laatste keer oogsten.
    Ben benieuwd naar jouw idee.

    Ha Willem, zeker wanneer je toch niet meer wil oogsten, zou ik één hk onder plaatsen. Dan kunnen de bijen de nog op te halen honing keurig boven rondom het broednest opslaan. Dan houd je in de winter ook zicht op je bijen. Groet, Ben

  • Judith

    30-06-2025 om 11:47

    Oo.. ik raak een beetje in de war...

    Als ik nu ga slingeren,begin ik dan meteen met inwinteren?

    Maw... geen honingkamers er meer op?
    Varoa behandeling kan ik dan doen?

    Gr judith

    Ha Judith, tijdige behandelaars hebben beduidend minder wintersterfte dan late behandelaars. Bij behandelen is het advies om vanaf half te starten. Op dat moment moet de te consumeren honing eraf. Dus je hebt nog een paar weken.
    Inwinteren begin je medio augustus tot medio september. Want ondanks klimaatverandering wordt het vanaf medio september in de nachten frisser en vochtiger. Groet, Ben

  • Irma

    01-07-2025 om 10:40

    Hallo Ben,
    bij een spaarkast plaats je, gedurende de groei vh volk, HK-ers om (zit)ruimte te creëren. Hoe zit dat bij een topkast?

    Ha Irma, traditioneel werk je een gezamenlijke ruimte waarin 20 tot 24 bk-ramen passen. Voorin zit het broednest en er achter de honingopslag. Sommige imkers plaatsen toch nog een hk, maar dat hoort eigenlijk niet omdat de kast gemaakt is voor eenvoud en niet-tilllen van bakken. Groet, Ben

  • Henk

    01-07-2025 om 11:16

    Dag Ben,
    Ik wil graag even reageren op je vragen m.b.t. de Topkast.
    Ik imker nu voor het 4de jaar met 4 Topkasten en deel je conclusie helemaal dat de volken het er erg goed in doen. Ze komen prima door de winter en de mijten vallen erg mee.
    Tegelijkertijd is dat, denk ik, er juist de oorzaak van dat mijn volken zwermen als een malle.
    Want mijn volken exploderen in de lente in grootte en zitten al snel "klem" in zo'n Topkast. Wanneer ik dan niet aan zwermverhindering zou doen, blijven ze er echt niet in. Ik gebruik 20 BK ramen voorzien van 5.1 mm kunstraat en mijn bijen zijn geen Buckfast o.i.d.
    Vanaf deze zomer heb ik er aan de voorzijde 1 honingkamer opgezet waarmee ik ze meer ruimte bied. Dat ervaren ik en mijn bijen als een hele verbetering. Zij hebben meer ruimte en hebben die HK nu voor de 2de keer vol met verzegelde honing. Via de achterzijde van de Topkast, waarop ik zelf een dak maakte, kan ik toch eenvoudig zien hoe het met het volk gaat zonder dat ik steeds die zware HK er hoef af te tillen. Het voordeel van relatief eenvoudig imkeren met een Topkast blijft zo deels behouden.
    Mijn conclusie is na 4 jaar gebruik van Topkasten: Prima onderkomen voor de bijen, maar in het drachtseizoen (te) klein.

    Dag Henk, misschien kun je nog overwegen om met 10 mm kopspijkers te gaan werken, want bij 3,2 mm hoh afstand passen er 4 ramen extra in.
    Bij niet zwermtrage bijen kun je inderdaad last krijgen van zwermdrift. Misschien een keertje BF proberen? Mooie oplossing heb je bedacht met die hk. Groet, Ben

  • Elodie

    01-07-2025 om 14:22

    Ik heb ook al een paar jaar een topkast en de bijen doen het prima zonder behandeling. Vraagje: hoe ziet een topkast met honingkamer bovenop er in de praktijk uit? Met name dan wat betreft het afdekken.

    Ha Elodie, ik heb er geen ervaring mee want deze kast is juist voor imkers die niet meer willen of kunnen tillen. Ik wil de hk dan ook liever niet promoten. Groeten, Ben

  • Oldambtimker

    01-07-2025 om 18:03

    Hoi Ben,

    Ik ga volgende week mijn honing oogsten en ben van plan mijn volken te overwinteren op 1 volle HK + wat BK ramen. Nu wil ik na het afnemen van de te oogsten honing (dus alle HK -1) gelijk starten met de varroa behandeling. Moet ik hiervoor ook de HK voor het overwinteren eraf halen of kan ik die erop laten tijdens de behandeling? Tevens nog een vraag mbt ruimte.

    Op mijn sterke volken staan nu 4 HK, waarvan er dus 1 blijft staan. Dit houdt wel in dat er een stuk minder ruimte beschikbaar is voor de bijen vanaf begin volgende week. Wat raad jij aan om te doen? Toch nog HK erop puur alleen voor de ruimte? Of heb je een andere optie die beter is?

    Dank voor je waardevolle blogs!

    Ha Oldambtimker, ik zou een echt volle hk erop laten staan (zonder rooster) en voor de ruimte 1 geslingerde hk weer onder terug plaatsen.
    Mocht je bang zijn voor residuen in de honing, want die hk wordt weer hk op een rooster in april 2026, dan moet je alle hk's tijdens de behandeling weg nemen en 2 geslingerde hk's onder zetten. Medio augustus de volle hk terug als wintervoer. Eind februari die onderste hk's weer weghalen. Groet, Ben

  • Karin

    03-07-2025 om 19:45

    Ik heb een bijenvolk op een broedkamer en twee honingkamers erboven. Afgelopen winter zijn ze met een volle (eigen) honingkamer de winter ingegaan. In het voorjaar een lege honingkamer erop gezet en 16 juni de bovenste honingkamer geslingerd. Nu zit de bovenste honingkamer alweer helemaal vol (en verzegeld). Ik denk dat slinger ik een aantal ramen, maar bij het eruithalen blijkt dat ze doorgebouwd hebben naar de eerste honingkamer waardoor er een breuk ontstaat met een plas honing waarin de bijen "verzuipen". Hoe kan ik dit voorkomen? Alvast weer heel veel dank voor jouw reactie.

    Ha Karin, het probleem zit 'm in een te grote afstand tussen de bakken. Je moet de afstandsrepen iets verzetten. Voor nu zou je met een rvs draad de bakken van elkaar los kunnen snijden. Na een paar dagen zonder dracht hebben de bijen de "losse" honing opgegeten. Groet, Ben

  • Karin

    04-07-2025 om 10:37

    Dank Ben. Dat ging goed met een rvs draad. Vanochtend de resterende ramen geslingerd. Nu heb ik de geslingerde ramen teruggegeven aan het volk. Gisteren ook uit een ander volk geslingerd. Deze geslingerde ramen heb ik bij de kasten gezet om droog te likken. Het wemelde er van de bijen. Nu las ik dat dit niet zo slim is ivm roverij, echter alle drie kasten hebben nog een volle honingkamer over. Valt het met de roverij dan mee? Volgend jaar ga ik ze nat opslaan, zoals je in een eerdere blog aangeeft. Hartelijke groeten, Karin

    Ha Karin, fijn dat het werkte. De mate van roverij wordt vooral bepaald door drachtarmoe. Met veel dracht laten ze het links en zonder dracht komen ook de bijen van de buurimkers op km's afstand. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.