Blog categorieën

26-08-2025

Jonge koninginnen handhaven langer een groot broednest

Volken die deze zomer een jonge koningin hebben gekregen, hebben betere overwinteringskansen. Dat komt omdat ze langer een groter broednest weten te handhaven. Dat levert weer meer langlevende bijen op. Overjarige koninginnen bouwen vaak sneller de eiproductie af, uiteraard zijn er uitzonderingen. 

Hoe een dadantvolk uit 2021 met een jonge moer van dit jaar er nu voor staat, zie je in deze video: 

Afgelopen jaar heb ik de arrestbak toegepast. Om uitlopende redenen was dit een succes. Vanwege de toepassing van kleine cellen, beperking van het darrenbroed, compacte broednesten en verhoogde VSH-eigenschappen was de besmetting van mijn volk zodanig laag dat het arresten van de mijten nauwelijks meetbaar was. Hoe anders was dit bij imkercollega Hellen uit Aalten. 

Haar tweede arrestraam heb ik onderzocht op mijtbesmetting. Van iedere honderd broedcellen, waren er 57 besmet met een mijtenfamilie. Het derde raam zat op ongeveer 40 tot 45% besmetting. Dat betekent dat er vele duizenden mijten via deze arrestramen het volk verlaten hebben. Over twee weken zullen we nogmaals het nieuwe broed meten, want dan is de moer weer bijna 3 weken vrij in het volk aanwezig en moet het volk redelijk schoon zijn. 

Deze en vorige week heb ik zo'n 15 teeltvolken met potentiele teeltmoeren onderzocht op de mijtbesmetting in het broed, Verreweg de meesten scoorden een indicatieve mijtbesmetting van 0% en dat zonder enige vorm van behandeling. Een enkeling had 1% (vaak F1's) en eentje had 5% besmetting. Die laatste liet ook dagelijks eenzelfde aantal mijten vallen op de schuifla. Deze wordt dus uit de selectie gehaald. 

Bovenstaande is dus direct bedoeld voor de selectie van teeltmoeren, die de reproductie van de varroamijten sterk reduceren. Dus minder snelle groei en als er toch jonge mijten tot volwassenheid komen, dan worden de meesten geruimd zodra er een mijtenfamilie in ontwikkeling is. Het mes snijdt dus aan twee kanten.

Bij een mijtenval op de schuifla in juli en augustus van maximaal 5 per dag kan de bestrijding achterwege blijven. Deze controle moet je zowel eind juli als eind augustus toepassen. Tussen 5 en 10 mijten staat het stoplicht op oranje en boven de 10 per dag zeker behandelen. 

Om bijenziekten te voorkomen is een goede algemene hygiene wenselijk, zodat beginnende ziekten in de kiem worden gesmoord nadat ze via vervliegen e.d. ontstaan zijn. Die algemene hygiene is meetbaar via de pintest, In een land als Denemarken is deze test gemeengoed en wordt deze door iedere imker toegepast. Wat mij betreft zouden pintest en mitewash (schudmethode) onderdeel moeten zijn van het basisonderwijs. Alleen met aangepaste imkermethoden en geselecteerde bijen kunnen we de mijt en andere potentiele bedreigingen zoals kalkbroed en EVB onder controle krijgen zonder ingrepen met bestrijdingsmiddelen. 

Boven zie je het resultaat van 5,5 uur nadat 50 cellen zijn aangeprikt tot de middenwand met een insectennaald nummer 2. 94% van de cellen zijn geopend. De onderste foto is 24 uur na het aanprikken genomen. 98% van de cellen zijn volledig opgeruimd en gepoetst. De 50ste cel was niet in het midden aageprikt en de pop blijkbaar niet verwond. Het gaatje is keurig hersteld door de bijen. 

   

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

In deze link vind je het protocol voor de vaststelling van de mate van VSH 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Sander

    26-08-2025 om 23:51

    Ha Ben,

    Toch wel interessant die arrestbak methode. Stel je behandeld een volk in de winter met oxaalzuur, en in de zomer pas je tijdens de zomerdracht deze methode toe, zou dit dan volgens jou volstaan als behandeling? Zwermgedrag zou ik dan proberen tegen te gaan met een grote broedaflegger. Ik maak meestal vegers, en laat in de achterliggende volken een nieuwe koningin uit een dop lopen. Maar door de vaak vroege lindedracht zijn de vegers nog niet op de juiste sterkte, en heb je dus minder honingopbrengst. Zeker als de volken niet al te groot zijn, valt het vaak ook tegen hoeveel het achterblijvende volk haalt. Ik deed de vegers behandelen met oxaalzuur, en de achterblijvende volken als ze broedloos zijn. Maar ben op zoek naar een manier van behandelen, die èn natuurlijk is, èn zorgt voor meer opbrengst. Dat is wel zo leuk met het imkeren, al staat de gezondheid op nr 1.

    Groet,
    Sander

    Ha Sander, met het maken van een veger verzwak je inderdaad je hoofdvolk. Door een kleinere veger te maken en deze te verplaatsen, heb je een groter hoofdvolk. Maar daar komt dan een redcelmoer in. Ook niet aantrekkelijk. Ik vind het maken van een broedaflegger, waarbij het hoofdvolk de moer behoudt een stuk beter.
    Zelf heb ik nog nooit een veger of een broedaflegger behandeld in mei of juni. Waarom zou je als je een zomerbehandeling uitvoert in de 2e helft van juli. Een broedaflegger behandelen is ook onzin, want die blijft de mijtengroei wel voor met zijn bijengroei.

    Je kunt beter uitsluitend een zomerbehandeling en winterbehandeling uitvoeren op je hoofdvolken, overigens mits dat nodig is op basis van de mijtenval. Daarnaast selectief koninginnen telen op basis van de mijtenval. Altijd uitsluitend telen van de moer met de minste mijten. Dus minder bestrijden en meer tellen en vooral selectief telen. Dan krijg je snel betere volken. Groet, Ben

  • Mariëlle

    27-08-2025 om 08:38

    Hej Ben! Super informatief blog bericht weer! Dankjewel!
    Ik heb nog wel een vraag over al die mijten getallen en percentages.
    Als je broedonderzoek doet om de mijtbesmetting vast te stellen tel je dan iedere met mijt besmette cel mee of alleen waar een mijten familie in zit? ( Ik kom wel eens een moedermijt tegen zonder nageslacht)
    Groetjes
    Mariëlle

    Dag Mariëlle,
    Bij het broedonderzoek mag je solo moedermijten noteren als NR (niet reproducerend). Deze tellen,mits je uitsluitend poppen met rode, paarse of zwarte ogen controleert, niet mee in het besmettingspercentage.
    Volgens het John Harbo protocol kun je uit de verhouding tussen NR en R-mijten de mate van VSH vaststellen. Heb je dit protocol? Groet, Ben

  • peter

    27-08-2025 om 10:11

    ik heb gisteren controle gedaan. gekeken hoeveel er al aan voer was. En wat er aan broed was. Bij een van de kasten zagen we een bol op het raam toen deze uit kast haalde. met vinger bijen wat uit elkaar gehaald en die waren de koningin aan het inballen? nog nooit meegemaakt. loopt er een dochter rond? veel gesloten broed. en eitjes ga volgende week kiijken of ik eitjes zie waren geen cellen aan gezet.

    Ha Peter, vaak is het een nerveuze geschrokken jonge moer, die ingebald wordt. Volgende week nog maar eens voorzichtig kijken. Wanneer je geen redcellen aantreft, zit er nog wel een moer in. Groet, Ben

  • Willem

    01-09-2025 om 15:34

    Beste Ben, na de lindedracht heb ik mijn volken op 1BK gezet en ben voorzichtig begonnen met voeren Ook ben ik bezig met varroabestrijding. Sinds een paar weken is er ergens in de omgeving balseminedracht en halen de bijen zoveel nectar dat het broednest fors in het gedrang komt. Ben daardoor bang dat de koninginnen vroeg zullen stoppen met leggen. Kan ik een paar volle ramen vervangen door ramen met kunstraat? Worden die nu nog uitgebouwd? Ik heb nl. nauwelijks nog lege uitgebouwde ramen. Of heb jij een andere suggestie?
    Wat kan ik het beste doen?

    Dag Willem, volgens mij kun je het beste de bijen op deze manier zichzelf laten inwinteren. Het is gebruikelijk om 15 september klaar te zijn met inwinteren en dan is het broednest zeer beperkt. Ik zag vanmiddag bij mij al een volk dat geen open broed meer had en slechts een beetje gesloten broed. Het is vrij normaal dat overjarige moeren uit het broed gaan in september. Groet, Ben

  • Mariëlle

    02-09-2025 om 16:08

    -Bij het broedonderzoek mag je solo moedermijten noteren als NR (niet reproducerend). Deze tellen,mits je uitsluitend poppen met rode, paarse of zwarte ogen controleert, niet mee in het besmettingspercentage.
    Volgens het John Harbo protocol kun je uit de verhouding tussen NR en R-mijten de mate van VSH vaststellen. Heb je dit protocol? Groet, Ben-

    Hoi Ben!
    Ik heb alleen poppen met paarse ogen of donkerder gecontroleerd. Van de 100 poppen waren er vier R en twee NR.
    Ik heb een paar jaar geleden al wel eens broedonderzoek gedaan, maar ik kwam eind augustus altijd veel meer varroa tegen dat dit keer. En de jaren voorheen heb ik eigenlijk meer naar de hygiëne gekeken via de pin-test.
    Kan ik dat protocol ergens downloaden ?
    Al neem ik dan aan dat ik meer poppen moet opofferen dan dat ik nu heb gedaan.
    Groetjes Mariëlle

    Hey Mariëlle, ik heb onder mijn naam bij het bericht waarop je reageerde een link naar het protocol opgenomen. In principe is onderzoek op 100 poppenin eerste instantie voldoende, voor een iets meer betrouwbaar resultaat is 200 poppen beter. Bij jou is de uitslag zeker hoopvol en positief, want er zit in lichte mate vsh in je bijen. 30% van de gevonden besmette cellen was NR (20% is gewoon) en het totaal aantal besmette cellen was ook aan de lage kant.
    Goed om via dit onderzoek de beste p-moer te vinden. Dit werkt echt mits je aan de darrenkant ook vsh inkruist. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht