23-05-2025

Koninginnenteelt (KT)

Koninginnenteelt (KT)

Afgelopen week hebben veel imkers voorbereidingen getroffen voor een toekomstig bezoekje met jonge koninginnen aan één van de bevruchtingsstations. Voor de Buckfastteelt is dat met name Marken en Ameland. Voor de Zwarte bij is dat Bosland en Chimay en de Carnica-imkers moeten het doen met Vlieland. Daarnaast is er een select groepje imkers dat gebruik kan maken van Kunstmatige Inseminatie. 

Afgelopen week is er voor de eerste teeltronde volop overgelarfd. Piepjonge werksterlarfjes worden in een starter omgeturnd tot potentiele koninginnenlarven om vervolgens in een pleegvolk en eventueel een broedstoof op te groeien tot volwaardige koninginnen. 

Veel heb je er niet voor nodig, met bescheiden middelen ter waarde van een paar tientjes kun je aan de slag. Wat je vooral nodig hebt zijn goede ogen of een loep, een vaste hand en een ijzeren dicipline voor wat betreft de planning. Toch biedt KT veel voordelen. 

Zachtaardige, zwermtrage, productieve en gezonde volken hebben betere overlevingskansen. Bij grotere aantallen volken zie je wanneer je volken hebt met koninginnen van een bepaalde lijn/familie dat die het beter doen dan andere volken. Volken met een F1-dochter van een raszuivere koningin overleven ook meestal beter dan F2- of F3-volken. Persoonlijk vind ik altijd de voorspelbaarheid van de eigenschappen een belangrijk voordeel. Geen volgerige of stekerige bijen meer, althans dat geldt voor mijn Buckfastbijen, zoals jullie altijd kunnen zien in de video's.

Op onderstaande foto's zie ik wat ik meesleep naar de bijenstand om de KT uit te voeren:

- een verzameltrechter met emmer om de bijen voor de starterfase te verzamelen (KT kan ook zonder deze stap)

- een 3-raams starterkastje (niet echt nodig, wel handig om bepaalde risico's te omzeilen)

- een teeltraam met 2 latten met waarop 10 grondhouders, 10 Nicot dopjes en 10 kluisjes om gevechten tussen moeren te voorkomen

- 2 moerroosters om het teeltraam af te schermen van de koningin of nog makkelijker: een arrestbak. 

De benodigde larfjes kun je het beste betrekken bij bekende telers in jouw regio. Voor ieder ras is er wel een teler te vinden, die voor een kleine vergoeding van 1 euro per larfje goed teeltmateriaal verstrekt. Je hoeft dus zelf zeker geen P-moeren aan te houden. Deze presteren overigens vaak minder dan hun dochters, dus daarvoor moet je het zeker niet doen. 

PS Meld je gratis aan voor het NBV Bijenblog en je krijgt automatisch een mailtje als er een nieuw blogbericht gepost is!

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

In het imkerboek Bijvriendelijk imkeren 2.0 kun je alles lezen over de koninginnenteelt

Deel dit bericht

Reacties

  • Dirk Blanken

    23-05-2025 om 18:18

    Hallo Ben,
    Ik wil je mijn manier van telen beknopt vertellen.

    8 dagen voor het overlarven zet ik de koningin van het pleegvolk samen met 2 á 3 broedramen in een bak boven het moerrooster ev. een MR erop met de andere BHK's.

    Dan overlarven in een drieraamsstarter met jonge bijen uit de HK's van een ander volk.
    De volgende dag gaat de moer met haar bak op een eigen bodem op afstand van een paar meter ik zet daarop gelijk een BHK met tenminste 8 kg.
    Dan gaan de aangezette larven in het inmiddels volledig gesloten broednest tussen ramen verzegeld broed de jonge bijen uit de starter klop ik erbij.
    Als de doppen dicht zijn gaan ze naar de broedstoof maar inkooien kan ook.
    Ik heb daar een formulier op datum voor gemaakt dat werkt goed.

    Groet Dirk.

    Ha Dirk, dank voor je uitleg. Waarom haal je de moer eraf in het pleegvolk. De verzorging in sterke moergoede volken van reeds aangenomen larven werkt bijzonder goed. Ze verblijven bij mij daar 5 dagen en gaan dan de broedstoof in. Groet, Ben









  • Frans Bruininx

    23-05-2025 om 22:36

    Hallo Ben, er zijn imkers die 2 dagen voor de (echte) overlarf datum al een keer overlarven dan op de echte datum, de larfjes uit de aangenomen doppen halen en dan de koninginnen gelei verdelen zodat het dopje al gelei bevat. En dan weer overlarfen van de gewenste moer. Hier zeggen dat is nat overlarven of maakt dat geen verschil met droog overlarven?
    Ps; ik lees graag je blogs haal er regelmatig wijsheid uit, dankuwel.
    Grtn FRans Bruininx

    Ha Frans, nat overlarven kan handig zijn wanneer je hele lange tijd moet reizen met de larven. Maar meer essentieel is het gebruik van de kleinste larven. Dat levert echt voordelen op, nat overlarven dus niet in normale thuissituatie. Met een goud weegschaaltje kun je het geboortegewicht checken. Boven de 220 mg is de norm. Groet, Ben

  • Willem

    23-05-2025 om 23:29

    Gebruik je voor het merken nog altijd Pattex Gold gel.?
    Of gebruik je inmiddels al andere lijm?

    Ik zag het voorbij komen in een video van jou

    Ha Willem, nog steeds. Er gaat geen merkje verloren in de loop der jaren, dus prima spul. Groet, Ben

  • Gert

    24-05-2025 om 10:41

    Hallo Ben.
    Misschien wel slim,dat de k.boven komt voor 8 dagen dan hoef je de
    broed kamer niet door te spitten voor doppen,dat scheeld voor rust.

    Ha Gert, je zult de bk toch echt wel goed moeten controleren op zwermcellen. Dus storen moet je ze toch. Daarom geef ik de voorkeur aan om één dag voor het plaatsen van het teeltraam het volk te controleren op zwermcellen en de moer op te zoeken. Vervolgens een positie tussen open broed ramen open houden voor het teeeltraam. Groet, Ben

  • Paul Tenniglo

    24-05-2025 om 11:57

    Hoi Ben,

    wat gebeurt er met al die nieuwe koninginnen? Zou ik er evt. een paar kunnen kopen?

    Groeten, Paul

    Ha Paul, die worden in nieuwe volken ondergebracht en getest op hun kwaliteiten. De belangstelling is groot en het aanbod is te klein. Dus sorry Paul.
    Groet, Ben

  • Rob.

    24-05-2025 om 12:00

    Hoi Ben,
    Ik imker met 1 br.k,rooster hk, naar behoefte.
    Nu wil ik de eerste hk op het volk laten als reserve,zit 3/4 vol. Augustus rooster eronderuit en tekorten aanvullen.
    Slaan de bijen de zomerhoning dan nog wel in de tweede hk op,of wordt de eerste bak gezien als een barrière.
    Mocht een varoabehandeling nodig zijn,hoe pak ik dit dan aan met voer reserve boven?
    Aangezien de enorme opbrengsten vind ik het wel verantwoord om een gedeelte op het volk te houden.
    Met vriendelijke groet,

    Zeker Rob, prima aanpak. Je kunt rustig een 2e en 3e hk plaatsen tijdens de lindedracht (als je die hebt). Tijdens de zomerbehandeling kun je de nagenoeg volle hk tijdelijk ontdoen van bijen en opslaan in de schuur. Na de behandeling terug zetten.. Zorg voor voerreserves tijdens de behandeling. Groet, Ben

  • Jan van der helm

    24-05-2025 om 14:50

    Hallo Ben,
    Ik wil met kunst raat 5,1 beginnen met de bk.
    Moet ik dan ook de hk doen of kan ik die gewoon op 5,4 laten

    Mvg jan

    Ha Jan, je kunt de 5,4 in de hk blijven gebruiken. Zou je moeten vernieuwen, gebruik dan maar 5,1. Groet, Ben

  • Sjon

    24-05-2025 om 17:10

    Hallo Ben, je schrijft "Volken met een F1-dochter van een raszuivere koningin overleven ook meestal beter dan F2- of F3-volken."
    Kun je ook aangeven waarom dat is?
    DE F0-koningin van vandaag is toch in wezen een F2-koningin van een F0-koningin die 2 generaties daarvoor leefde.

    Ha Sjon, we proberen de eigenschappen van volken via koninginnen aan een bepaalde standaard te laten voldoen. Daarvoor worden dochters (F1) van teeltmoeren (P) op een bevruchtingstation of via KI bevrucht met darren, die afkomstig zijn van geselecteerde koninginnen.
    Zou je de dochters van deze koninginnen (F1 = 1e generatie na de p-moer) op je eigen stand door "wilde" darren laten bevruchten dan verwateren de eigenschappen enigszins. Doe je dat nogmaals met daar de dochters (F2) dan blijft er weer minder van de eigenschappen over.
    Iedere generatie boer je dus achteruit.
    Er is dus een klein verschil in kwaliteit tussen de moeder (p) en de dochter (f1), maar een groter verschil tussen p en f2. Groet, Ben

  • Frank

    24-05-2025 om 19:26

    hoi Ben,

    Ik heb dit jaar mijn eerste succesvolle koninginnen geteeld. Zitten in diverse kleine volkjes en gaan hopelijk op bruidsvlucht. Stel dat een koningin het niet redt, hoe en wanneer kan ik zo'n volkje een nieuwe virgin koningin geven? Morgen start ik namelijk met een nieuwe teeltronde van een andere P moer

    Ha Frank, meestal controleer je de nieuwe moeren na 3 weken in normale kasten. Dus kun je bij mislukking de volgende serie inzetten. Gebruikelijk is 20% uitval. Na een maand broed- en moerloosheid zie je het werk van eileggende werksters, maar daar moet je je niets van aantrekken. Groet, Ben

  • Cees

    24-05-2025 om 19:46

    Goedenavond ben,

    Even een hele andere vraag. Afgelopen week met het mooie weer vond ik de vlieg activiteit bij de volken minimaal, waarschijnlijk was er niet veel dracht en wat wel in de bloei stond gaf misschien minimale nectar ivm de droogte.

    Vandaag heeft het heel de ochtend en begin van de middag geregend, wat mij net rond 18.00 uur opviel was dat er heel veel vlieg activiteit was bij de volken, zoveel wat ik afgelopen week bij het mooie weer niet heb waargenomen.

    Zou dit dracht zijn? Dat alles na een lekker buitje ineens nectar gaat geven? Dat zou toch wel snel zijn? Het was net rond de 18 graden

    Ha Cees, ik zag hier gisteren hetzelfde. Ik denk dat ze nodig moesten na zo lang binnen zitten en daarnaast water en nectar gehaald hebben. Groet, Ben

  • Cees

    25-05-2025 om 14:29

    Ha Ben

    Dank voorje antwoord. Goed om te horen dat jij hetzelfde heb waargenomen als mij....ik dacht al...

    Nu net rond 13.00 hetzelfde(na een ochtend regen) volop vlieg activiteit grote klompen gele stuifmeel.

    Laat ze de HKs maar lekker aanvullen want er is veel uit gebruikt laatste 2 weken

  • Dieter

    26-05-2025 om 15:32

    Ben,

    Na een mislukte koninginnenteelt vorig jaar (overlarven gelukt, maar nadien teeltraam vol warbouw) doe ik dit jaar terug een poging.
    Omdat ik maar beperkt aantal koninginnen wil kweken is dit mijn stappenplan:
    een verzamelbroedaflegger in spaarkast met hierbij nog enkele extra ramen bijen uit honingzolder.
    Blijft op zelfde stand staan zodat vliegbijen afvliegen.
    Na verloop van tijd doppen breken en dan 2 uur later teeltraam met larfjes van mijn gewenste koningin inhangen...
    Gaat volgens jou zo goed lukken? Blijkbaar in moerloos starter en pleegvolk minder problemen met warbouw te verwachten.
    Enkele praktische vraagjes:
    - na hoeveel dagen doppen breken? Ik lees veel tegenstrijdige info online. 8-9-10 dagen...bij het maken van verzamelbroedaflegger vandaag 26/05, op welke dag doppen breken?
    - tussen nu en het doppen breken al nodig om bij te voeren of dit bijvoorbeeld dag voor inhangen doppen doen tot de doppen gesloten zijn?
    - na het inkooien van de doppen kan ik afwachten tot de koninginnen geboren worden en de mooiste te selecteren? Of loop ik risico dat broedaflegger gaat zwermen (en terugslaat op kast omdat geboren koninginnen niet mee kunnen?)

    Afhankelijk van het aantal geboren koninginnen heb ik alvast 1 zesraamskast en de broedafleggerkast zelf die een nieuw volk kunnen opstarten.
    Ik heb echter ook een productievolk dat een nieuwe moer zou kunnen gebruiken.
    Kan ik eventueel deze moer verwijderen op het moment dat ik voldoende aangeblazen doppen heb, nadien doppen breken en een rijpe dop uit de teelt in de plaats hangen?

    Als ik dan echt nog een koningin over heb heb ik nog 2 miniplus kastjes, maar spijtig genoeg geen uitgebouwde ramen.
    Kan ik jonge koningin met schudzwerm jonge bijen op ramen met kunstraat zetten en bouwen ze dit dan uit?

    Mvg

    Ha Dieter, je zou je eerst goed in moeten lezen. Ik ken wel een goed imkerboek, waarin ook KT wordt uitgelegd.

    Ik zou de verzamelbroed aflegger (VBA) bovenop een ander volk zetten gescheiden door een moerrooster.

    Op +9 dagen (vandaag is dag 0) zet je de VBA op een nieuwe bodem, waarop een moerrooster ligt op de plek van de kast waarop de VBA stond. De andere kast zet je 3 meter verderop, zodat de VBA extra bijen krijgt. VBA checken via afslaan op doppen. Na 2 uur het teeltraam in de VBA hangen. Op + 5 dagen gesloten doppen opkluizen en op + 7 dagen worden de moeren geboren.
    Wil je deze moeren in
    andere broedafleggers loslaten, dan moet je die 9 dagen voor de geboorte maken en vooraf redcellen breken en moer invoeren. Succes met de teelt. Groet, Ben

  • Gert.

    26-05-2025 om 16:00

    Hallo Ben.
    Kan ik na 20 dagen de k.gearrest te hebben,de arrest bak met de k.er uit
    nu larfjes in hangen voor k.teelt of moeten het aangeblazen doppen zijn.

    Ha Gert, de arrestbak moet tenminste 24 dagen gebruikt worden ivm uitlopen van darrenbroed. Daarna moet er snel broed komen om eilleggende werksters te voorkomen. Je kunt er natuurlijk na het uitnemen van de arrestbak met broed en moer en 2 uur wachten er larfjes inhangen. Dat gaat wel goed, maar dat volk zal mogelijk onbruikbaar zijn na het uitlopen van de moeren. Want 24 plus 12 is te lang broedloos. Groet, Ben

  • Ad van Esch

    28-05-2025 om 21:21

    hallo Ben, nu had ik wat f1 moeren zelf op gekweekt. en ik heb ze op een drie raams kastje zitten. zodat de moeren eerder aan de leg gaan. dan in een grote kast. maar had geen voerramen meer. mijn vraag is is suikerdeeg beter, of suikersiroop geven.

    Dag Ad, een pak suikerdeeg is beter, dat geeft 3 tot 4 weken continue voedsel. Vloeibaar voedsel wordt in 2 dagen opgeslagen en verkleint daardoor de legmogelijkheid van de K. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.