02-12-2024

Nederlandse ervaringen met de AH in Spanje

Onderstaand een gastblogbericht van imker Mieke die inmiddels haar bijenhobby naar Spanje heeft verplaatst.

Een aantal weken geleden vroeg u mij een update te geven over het imkeren en de AH hier in Noord-Spanje. Het is nu december en rond de 15-18 graden nog. De bijen vliegen volop en zitten totaal niet op een tros. Ik heb vanwege verhuizing in augustus alle honingkamers leeggeslingerd en hier 4 van de 5 volken bijgevoerd, omdat ik niet wist hoe het zat met dracht en kou. Het ene volk was een late zwerm die ik in Drenthe nog gevangen heb, waarvan de koningin niet van mij was, waarschijnlijk van een buurman. Die zwerm ontwikkelde zich zo snel en vloog zo goed dat ik besloot het bijvoeren af te wachten. Ze hebben na augustus een HK vol binnengehaald en zelfs nog wat extra volle ramen gewisseld met lege omdat ze tegen het plastic begonnen te bouwen. Er is blijkbaar dus nog steeds dracht en volgend jaar hoef ik dus niet bij te voeren mits ik uiteraard voldoende achterlaat. Ook moet ik even kijken hoe de komende maanden gaan, maar de kruiden en amandelen en andere planten bloeien hier in februari al of zelfs jaarrond. 'S nachts wordt het nu wat frisser, maar overdag schijnt de zon en vliegt alles volop.


Nu over de A. hoornaar, op dit moment bloeit de eucalyptus in mijn tuin en een Juniperis. Ik hoorde een aantal dagen een enorm gebrom en keek omhoog, die eucalyptus zit tjokvol hoornaars, net als de Juniperis. Ze vliegen met honderden rond en lijken duidelijk ook stuifmeel/nectar te halen, ze zijn daar niet aan het jagen op andere insecten maar vliegen rustig van bloem naar bloem. Bij mijn kasten zie ik ze ook nog steeds, soms met meerderen tegelijk. Maar de volken zijn zo sterk dat ze er geen last van lijken te hebben. Tegen het eind van de middag komen er wat meer en doordat de bijen dan meer binnen zitten komen ze steeds dichter bij de vliegplank. Er op landen heb ik nog geen enkele keer gezien. Een halfdode die ik op de plank leg, wordt meteen aangevallen en ze rollen ze meestal de plank af.

Als ik de aantallen zo zie, heeft een val weinig zin, er zitten er een paar in, maar het afvangen van de koninginnen in het voorjaar is het enige dat helpt, naast het opsporen van nesten.

Mvrgr. Mieke, imker en gastblogger

Naschrift: de AH is al jaren gevestigd in Spanje. We kunnen daar veel van leren, laten we de ontwikkelingen en ervaringen van Nederlandse imkers daar volgen via het blog. Het kan ons alleen maar verrijken met kennis. Conclusie van deze blog is voor mij dat sterkte van bijenvolken van levensbelang zijn. 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt 

Deel dit bericht

Reacties

  • Arnoud

    02-12-2024 om 13:17

    Voor het eerst dit (na)jaar Aziatische hoornaars waargenomen in onze natuurtuin waar de Zwartebij-volken staan.
    Vallen werken niet!
    AH's zijn makkelijk te vangen met schepnet als deze voor de kast zweven of jagen.
    Bij kouder weer heb ik al AH's uit de kast zien komen.
    Opletten komende jaar...

    Ha Arnoud, denk nog een goed na over de positie van de vliegopening. Zodra de bijen zich bij koudere nachten terugtrekken tussen de ramen wordt de vliegopening niet meer verdedigd. De wespen en hoornaars, die nog bij lagere temperaturen vliegen hebben dan vrij toegang tot de kast.
    Overweeg eens over te stappen op een hoger geplaatste ronde vliegopening. Hoger in de kast zitten de bijen nog wel tot eind november en dan kunnen ze zich wel verdedigen. Groet, Ben

  • Manon de Brabander

    02-12-2024 om 15:45

    Toevallig dit bericht! Ik was 2 weken geleden in Zuid Spanje en tot mijn verbazing zag ik daar heel veel hoornaars, vrolijk vliegend met de bijen. Ik vroeg mij af in hoeverre zij maatregelen namen tegen de hoornaars. Het waren Europese gelukkig, maar wel veel!

    Ha Manon, die Europese lusten net zo goed insecten. Men zegt dat de aantallen per nest lager zijn dan bij AH-nesten. Groet, Ben

  • Marc

    02-12-2024 om 15:50

    k heb gaas van 2,5 bij 2,5 cm rond de kasten staan. De bijen hebben maar een uitgang en dat is een een brede schoorsteen van 1,8 m bij 80 cm waar ze door omhoog moeten en deze is 3 meter hoog en op 2 meter is dan ook dat gaas horizontaal aangebracht. De bijen kunnen hier doorheen vliegen en dat kan de Hoornaar niet.
    Het is wel zo dat hij boven het gaas bijen probeert te pakken maar deze hebben normaal niet veel tijd nodig om er doorheen te komen.
    Maar het gebeurd wel eens dat een hoornaar een bij wil pakken en tegen het gaas vliegt en er doorheen valt. Dat zag ik laatst gebeuren en toen hij voor de vliegplank bleef hangen om een bij te pakken begon deze heel hard met zijn lijf te schudden en de andere bijen op de vliegplank draaiden om en liepen richting hoornaar. Die nam toen het hazenpad. Ik vond dit prachtig om te zien dat ze zich wel verdedigden.

    Het voordeel van het gaas is dat de hoornaars niet zomaar met z’n allen voor de vliegplank kunnen vliegen en de bijen wel naar buiten gaan.

    Ha Marc, lijkt me inderdaad een strak plan om de hoornaars op afstand te houden. Wellicht dat struikgewas voor de bijenvolken ook kunnen voorkomen dat hoornaars gaan hangen in de lucht in de richting van de binnenkomende bijen. Dat je verdedigingsgedrag ziet, is ook een goede eigenschap. Wellicht moeten we daar meer op selecteren in de toekomst. Het ene volk zal zich beter aanpassen dan het andere. Groet, Ben

  • Jack boere

    02-12-2024 om 16:59

    Hier in Zeeland heb ik metalen muizen roosters voor het vlieggat en daar kunnen de ah,s niet doorheen

  • Arnold

    02-12-2024 om 18:30

    Ik heb stukjes koninginnen rooster voor de vliegopeningen geplaatst. De hoornaars kunnen nu de kasten niet binnen en de bijen gaan gewoon in en uit het werkt goed. Het werken met gaas 2,5 x 2,5 cm was bij mij geen succes

  • Doeke

    03-12-2024 om 19:01

    Dag Ben, helaas heb ik een veel negatiever bericht zowel uit Spanje als uit de Algarve. Onze schoonzoon heeft bijen ten Westen van Barcelona in de heuvels. Het stikt daar van de A. hoornaars. Hij heeft nu aan beide kanten van zijn 2 kasten een raam met elektrisch opgeladen draden door een klein zonnepaneel met daaronder een bak met water. Hoornaars zigzaggen voor de kasten, komen tegen de draden aan en vallen in het water en verdrinken. Bijen vliegen meestal rechtdoor naar de bron. Hij heeft in korte tijd wel 100 hoornaars gevangen. Foto heb ik maar die kan ik niet op deze plaats krijgen.

    Wij hebben zelf een huis en grote tuin in de Algarve. Nu bloeit er al veel: lavendel, rosmarijn, aardbijenboom, aloe. Ik heb nog nooit zo weinig bijen/insecten gezien in de tuin vanwege de in grote getale aanwezige A. hoornaars. Zowel in Spanje als in Portugal doen de officiële instanties er niets aan.

    Ha Doeke, wanneer je tevens je achternaam vermeld, kan ik je opzoeken en een mail sturen met mijn mailadres voor foto's. Blijkbaar lijkt de oplossing met de elektrische harpen wel AH's te elimineren. Misschien schrikt het op den duur af, omdat er niet veel AH's van die plek terug komen met buit. Laat je schoonzoon vooral eens letten op het verdedigingsgedrag en sterkte van de bijenvolken. Met die volken/moeren moet hij doorgaan. Groet, Ben

  • Doeke

    04-12-2024 om 18:59

    Gisteren stond hier in de krant (Portugal Resident) dat een nieuwe soort hoornaar in Spanje ontdekt is: Vespa soror. Een nog grotere soort dan de A. hoornaar (Vespa velutina) maar ook uit Azië stammend. Hopelijk worden de autoriteiten in Spanje wakker en gaan ze deze soort achterhalen en bestrijden.

    Ha Doeke, in Mannheim deze zomer een Vespa Orientalis. Groet, Ben

  • Jos Tuynman

    05-12-2024 om 10:25

    In de Ardèche heb ik 5 volken staan . Een volk verdwenen en de kast zat tjokvol rovende Ahornaars. Twee volken gedecimeerd en werden bestookt door AH’s . Een sterk volk bood weerstand: met trosje voor de vliegopening. Die werden met rust gelaten. De volken daar overleven de hornaars niet!

    Ha Jos, het is toch lastig om de primaire en secundaire doodsoorzaak vast te stellen. Ik trof twee weken geleden ook een lege kast aan, die wel vol zat met Duitse wespen. Als ik niet beter wist, zou ik kunnen zeggen dat de wespen de doodsoorzaak waren.
    Volken, die door varroa's, virussen en koninginnenproblemen verzwakt worden, vormen een uitgelezen kans voor wespen en hoornaars om binnen te dringen. Je ziet dat het sterke volk mogelijk wel zijn mannetje staat. Misschien kun je een hogere ronde vliegopening uitproberen komend jaar. Dat verdedigen ze makkelijker. Groet, Ben

  • Gonne

    11-12-2024 om 08:50

    Hallo Ben,
    Ik woon en imker nu 7 jaar in midden Frankrijk, met een klimaat wat eigenlijk heel erg op dat van Nederland lijkt.
    Ook hier hoornaars, zowel de E als de A. De Europese bevecht zelfs de Aziatische! Voor mijn kasten zie ik de E zoeken op de grond naar uitgeputte bijen, de A hangt in het najaar voor de kast en je ziet dat de bijen veel bezig zijn met verdedigen en minder makkelijk uitvliegen. Ik denk dat die stress die het veroorzaakt een grotere impact heeft op het volk dan zo nu en dan een bij die hij meeneemt. Dat is natuurlijk ook afhankelijk van het aantal hoornaars maar een massale invasie is echt exceptioneel en daar is dan al veel overlast en verzwakking voor de bijen aan vooraf gegaan en dit komt echt niet veel voor.
    Een Hoornaar die landt wordt ingebald door een sterk volk, een zwak volk is minder alert, maar de constante stress van verdedigen en niet vrij kunnen uitvliegen is de sluipmoordenaar, ook voor sterke volken.
    Sinds afgelopen voorjaar zijn we hier in de gemeente met een imker werkgroep actief om in het voorjaar vallen te zetten. Dit jaar geen hoornaar gezien! Ook op het fruit in de bomen zaten ze andere jaren heel veel en daar is de schade en overlast echt enorm! Maar dit jaar dus niet maar ook elders was de hoornaar druk dit najaar veel minder.

    In de jaren dat er wel veel voor de kast hingen sloeg ik ze met een tennisracket tegen de grond en trapte ze daar dood (laarzen aan!).
    Ik dood dus alleen de A omdat de E nuttig is en de A van mijn bijenstand verjaagt.

    Dank je wel Gonne voor het delen van je ervaringen. Heel erg zinvol. Fijn om te lezen dat de grotere E.h de A.h. probeert te verdrijven uit zijn gebied. Voedselconcurrentie vindt vaker plaats tussen dezelfde insecten. Het menu van beide soorten lijkt natuurlijk veel op elkaar.
    Het "verlammingsgedrag" van de honingbij kun je ook nog anders verklaren. Volgens mij zijn de honingbijen niet "verlamd van angst" maar misschien wel slim. Ze leren dat uitvliegen met hoverende hoornaars voor de deur betekent dat je opgegeten kan worden. Vlieg je niet uit, dan hoveren de A.hoornaars voor niks en zullen ze wellicht inbinden.
    Ik heb begrepen dat de A.h's vooral midden op de dag actief zijn en dat de honingbijen in de vroege ochtend en late middag nog wel tamelijk ongehinderd kunnen fourageren. In de herfst moet dat in principe genoeg zijn, omdat de voorraden in de zomer al worden binnen gehaald.
    Ik hoop aan de ene kant dat we weer een koud en regenachtig voorjaar krijgen, want dat zet de wespen en hoornaars behoorlijk op achterstand. Helaas onze bijen ook. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.