Blog categorieën

15-11-2024

Tops en flops in de bijenvolken

Over twee weken begint de meteorologische winter. Veel van mijn bijenvolken zien er top uit. Sterk en goed op gewicht mede dankzij het mooie najaarsweer waarbij er nog veel stuifmeel is verzameld. 

Op deze foto zie je vier verschillende dadant-volken gisteren gefotografeerd bij elf graden Celcius. De onderkant van de foto's is de achterkant van de kast. Je ziet dat de positionering verschilt per volk. Het volk links onder op de foto zit in een styroporkast en de andere drie in een houten kast. Het verschil is duidelijk te zien. In de goed geisoleerde styroporkast zitten de bijen los van de tros. Rechts of links in de kast zitten is niet belangrijk. Zo lang ze voorin de kast zitten, is er nog voldoende wintervoer aan de achterkant van de ramen. 

De gedempte invloed van de buitentemperatuur op het binnenklimaat van de styroporkast leidt tot verminderd voergebruik in herfst en winter en een weekje voorsprong bij de voorjaarsontwikkeling. Per saldo leidt dat niet tot sterkere volken. De volken in styroporkasten zullen wellicht een week eerder op hun maximale sterkte zijn en derhalve ook eerder in zwermstemming geraken. Iets dat je vanwege de voorjaarsdracht wellicht liever iets wil uitstellen. 

Naast deze toppers zijn er ook flops te vinden in de vorm van lege kasten. Herfstverliezen komen iedere herfst voor. Blijkbaar gaat er iets totaal mis in de vorming van winterbijen. Overal in Nederland komt dit verschijnsel voor, meestal blijft het beperkt tot 1 op de 30 tot 40 volken. Eind oktober zijn alle zomerbijen verdwenen, indien de winterbijen aangetast zijn door DWV type B-virussen via de besmetting door de varroamijten in de nazomer gaat het helemaal mis. Het volk stort in en de resterende bijen vervliegen naar andere kasten. Soms worden de winterreserves door de andere volken leeg geroofd, soms tref je nog volle ramen met wintervoer aan. Door vocht ontstaat er een groengrijze waas over de met was verzegelde wintervoorraad. Dat is geen probleem. Ramen met gesloten broed moet je afvoeren via het restafval of omsmelten tot wasblokken. 

Als imkers hebben we weinig tot geen grip op het uitbreken van het zeer ziekmakende DWV type B virus. Dit virus blijft nog zeker twee maanden onder de bijen nadat de mijten via de zomerbestrijding al verwijderd zijn. De belangrijkste vraag blijft waarom het ene volk getroffen wordt en het andere volk niet? De varroabestrijding is in de regel per imker bij alle volken hetzelfde, zowel kwa timing als kwa bestrijdingsmiddel. Uit een nadere bestudering van de herkomsten van de koninginnen kan ik geen conclusies trekken. Wat wel opvalt is dat de volken die in juli onverwacht onvriendelijk zijn vaker getroffen worden met dit verschijnsel van verdwijnende bijen. Zullen ze zelf al last ervaren van dit virus?  

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijenteelt

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Peter

    15-11-2024 om 13:17

    Ik heb regelmatig ervaren dat volken met een flinke varroa besmetting regelmatig erg onvriendelijk kunnen worden. Wellicht ligt daar een link.
    Of volken nu onvriendelijk worden van varroa of van virussen, das lastig te zeggen..

  • Jan

    15-11-2024 om 21:38

    Dag Ben, voor jou als ervaren imker wellicht er duidelijk, maar voor mij als startend imker nog niet... Je geeft aan ramen met gesloten broed afvoeren en omsmelten. Ik zie dat nog niet voor me, het is toch één van die twee?

    Ha Jan, dat was een vergissing van mij. Het moet inderdaad of zijn i.p.v. en.... Groet, Ben

  • Cees

    17-11-2024 om 17:02

    Goedemiddag Ben, wat mij opvalt is dat een aantal weken geleden toen de temperatuur schommelde tussen de 4 en 9 graden de bijen bij een mooie dag tog gingen vliegen. Nu is het hier al een paar dagen elke dag minimaal 8 tor soms 12 graden maar nu zitten en blijven ze op de tros heb ik het idee.

    Zoals jij op die 4 foto's ook zegt 11 graden en toch 3 op een tros.

    Kunnen we nu verwachten dat ze op de tros blijven en niet meer vliegen tot het voorjaar?? Of kunnen ze met een zonnige dag en 9 graden toch weer naar buiten komen??

    Ha Cees, de bijen zijn sterker gericht op zonnig weer dan op temperatuur. Bij lagere temperaturen en volop zon komen ze naar buiten ook bij 8 of 9 graden in de schaduw. Groet, Ben

  • Erik

    20-11-2024 om 16:59

    Hallo Ben.
    Vorige week al een volk verdwenen, en zojuist bij een check nog 4 kasten leeg (van totaal 13).Bij 2 van deze lagen wel veel dode bijen voor de kast.
    Ik had weinig tot geen varoa, en geen bestrijding toegepast.
    De volken zaten bij inwintering allen op minimaal 9 tot 10 ramen.
    Erg jammer.
    Gr. Erik.

    Tja wat triest Erik. Kun je op de dode bijen voor de kast toch eens de schudmethode loslaten? Ongeveer eenderde honingflacon 450 gr met bijen is genoeg. Mocht je methode niet kennen, geef dan een seintje dan leg ik het uit. Ben erg benieuwd naar de mijtenbesmetting. Heb je folie op de kasten? Kun je eens kijken of er iets veranderd is in de sterkte van de nog levende volken? Groet, Ben

  • Erik

    20-11-2024 om 20:28

    Hallo Ben,
    Ik ken de schudmethode en ga morgen kijken of er in de kast voldoende dode bijen liggen hiervoor. Voor de kast misschien een vuistvol.
    Door het folie lijken nog 2 volken kleiner te worden en zitten nu op 5-6 straatjes.
    Op de schuif telkens maar enkele mijten per dag gevonden.

    Ha Erik, ik ben benieuwd. Op dit moment enkele mijten per dag is toch aan de hoge kant. Groet, Ben

  • mark

    21-11-2024 om 16:37

    Hoi Ben, voorgaande jaren had ik ook een aantal volken die weg waren. Tot op heden gelukkig nog niet. Niets veranderd aan de behandelingen. Echter, ik zou toch graag jou filmpje nog zien over het oxaalzuur verdampen.

    Ha Mark, dat bevestigt mijn idee dat de genen met of zonder weerstand tegen bepaalde virussen een grotere rol speelt dan de mijtenbesmetting.
    Ik kan alleen video's laten zien van de imkerhandelingen, die ik doe, nu of in het verleden. Ik heb nooit gesublimeerd, wel gedruppeld. Druppelen is bijna net zo effectief, stukken goedkoper en minder risicovol voor de imker. Groet, Ben

  • mark

    22-11-2024 om 11:24

    Hoi Ben, ik zag later die dag je andere blog. Dat kruiste elkaar. Dan ga ik gewoon druppelen.

  • Joost

    22-11-2024 om 14:27

    Hoi Ben ff een vraag. Vorig jaar was ik een beetje laat met oxcasl druppelen (begin januari) dit kwam er mede door dat het in december hier in Zeeland constant een graad of 9 a 10 was.

    Morgen ochtend geven ze hier 2 tot 4 graden af met een temperatuur gevoel van -3. Tegen de avond geven ze 9 graden af wat oploopt tot 15 graden zomdags.

    Zou ik ze morgen ochtend kunnen ocxaal druppelen? Waarschijnlijk komen ze vanaf 12 uur tot 24 uur na het druppelen van de tros af. Heeft de oxcaalzuur zijn werk/verspreiding al goed gedaan binnen die 12 uur?

    Of adviseer je mij om te wachten met oxcaal druppelen?

    Groet joost

    Ha Joost, zeker niet doen nu. Het oxaal moet een aantal dagen in de wintertros blijven om alle bijen en mijten te treffen.Rond 4 december wordt het weer kouder. Groet, Ben

  • Joost

    01-12-2024 om 15:21

    Hoi Ben, nog ff een vervolg vraag.

    Als ik het weer zo maar bekijk voor de komende tijd komt er voorlopig niet echt een geschikte tijd aan om te oxcalen hier in Zeeland.

    Wat is beter?

    1. wachten op echt koudere temperaturen rond 0 graden als dat half januari is.

    2. Half december oxcalen als ze een periode van snachts/overdag 3 / 6 a 7 graden afgeven.

    Vorig jaar was ik ook veel te laat omdat het toen ook maar niet koud wilde worden

    Ha Joost, optie 2 heeft veruit de voorkeur, want half januari is er al weer een broednestje, waarin de mijten zich zouden kunnen verstoppen tegen de zuren. Groet, Ben

  • Karel

    03-12-2024 om 18:40

    Dag Ben
    Sinds 2017 imker ik, elk jaar de volken behandeld met mierenzuur na de honingoogst en bedruppeld met oxaalzuur. Ik schommelde rond de 10 % sterfte. Tot dit jaar.... dit jaar gestart met 10 Volken en tegen midden november alle kasten leeg... De kasten staan op 3 locaties, zo'n 3 km van elkaar in een goed drachtgebied, goede honingoogst en na de zomeroogst behandeld met mierenzuur.

    Nog nooit dat er een verband was tussen agressie Volken en DWV. Maar dat viel me dit jaar echt op; alle Volken waren extreem agressief. Nog nooit meegemaakt.
    Jammergenoeg nu helemaal opnieuw beginnen... En volgend jaar toch een andere methode uitproberen. Ik ondervond dat de bijen echt wel last (geen broedaanzet, krimpende Volken,....)hadden van het mierenzuur....

    Zou DWV toch besmettelijk kunnen zijn?

    Ha Karel, ik weet natuurlijk niets van de afkomst en familieverbanden tussen jouw volken. Je zou bijna denken dat ze inderdaad verminderde weerstand hadden tegen o.a. DWV. Die agressiviteit duidt inderdaad op een stressoorzaak. Ik zie hetzelfde beeld bij mijn verdwenen volken.
    Stress is de oorzaak van de exodus aan jonge bijen, die de kast verlaten en geen langlevende winterbij worden. De kast stroomt gewoon in twee maanden helemaal leeg.
    Die stress kan verschillende oorzaken hebben zoals hitte, kou of varroamijten.
    Mierenzuur kan ook stress en het afsterven van open broed veroorzaken. Daarom ben ik er in 2016 mee gestopt.
    Toch wordt het als effectief en goedkoop beschouwd. Maar er kunnen wel factoren roet in het eten gooien. Groet, Ben

  • Cees

    10-12-2024 om 10:44

    Hoi Ben vanmorgen een lege kast aangetroffen. Dit volk is ingewinterd op 100% eigen honing. Zou ik dit nog kunnen slingeren en gebruiken voor consumptie?

    Begin augustus heeft dit volk een mierenzuur behandeling gehad van 30 ml.

    Ha Cees, uit het voorzorgsprincipe zou ik deze honing niet consumeren, alhoewel het mierenzuur ook van nature voorkomt in honing en andere voedingsmiddelen. Je kunt de ramen komend voorjaar wel weer inzetten voor andere volken of broedafleggers. Groet, Ben

  • Eddy

    11-12-2024 om 16:45

    Goedemiddag Ben,

    Gisteren heb ik oxcaalzuur gedruppeld en zaten alle volken op een tros. Vandaag al best wat mijten val waargenomen.

    Maar alle volken zitten niet meer zo dicht op de tros dan gisteren en lopen een beetje heen en weer, is dit normaal, een dag nadat er oxcaalzuur is gedruppeld?

    5ml per straatje en max 30ml per volk.

    Ha Eddy, overdag is het niet zo heel koud, dus kunnen de bijen wel enigszins los komen van de tros. Morgenochtend vroeg zullen wel weer strakker op de wintertros zitten. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht