Veelgestelde vragen

Honingbijen, wilde bijen, hommels, wespen, hoornaars

Een bijenzwerm gevonden. Wat moet ik doen?

Bijennest in de tuin

Ik heb een nest in mijn tuin maar ik weet niet om wat voor soort bijen het gaat.

Mocht u niet zeker weten of het honingbijen, solitaire bijen, hommels of wespen zijn, hieronder een korte beschrijving van de verschillende beestjes:

Solitaire bijen
Er zijn ook een aantal solitair levende bijen, soms goudgeel van kleur, die een paar weken onder de tegels van het terras of in de muur activiteiten ontwikkelen. Ze hebben maar een korte levenscyclus en doen geen kwaad. Ze huren als het ware een plekje voor hun nest en zijn snel weer verdwenen. 

Honingbijen
Als het gaat om honingbijen zijn het honderden, vaak duizenden bijen. Het kan zijn in de vorm van een zwerm (zie hier) of wanneer ze permanent een huis hebben gevonden. Een permanent huis is vaak op een beschutte plek, zoals in de spouwmuur of in een schoorsteen. Als het gaat om een zwerm kun je een imker de zwerm laten ophalen

Hommels
De bolgevormde hommels kraken wel eens een niet schoongemaakt vogelnestkastje in uw tuin. Ook zij zijn sociale insecten, halen stuifmeel en nectar maar (bijna) alleen voor direct gebruik. Het aantal diertjes blijf beperkt (max. 400, afhankelijk van de soort) en ze zullen zelden steken. Hommels zijn goedmoedige harde werkers en de soort is herkenbaar aan de streepjescode op hun vachtje. Een ongediertebestrijder inschakelen kan alleen als hommels of een hommelnest ernstige overlast veroorzaakt. Hommels zijn een beschermd soort en worden in veel gevallen niet bestreden. Zie ook deze website voor meer informatie: http://hommelnest.nl/verwijderen/

Wespen
Zelfs wespen zijn sociale insecten en goed herkenbaar aan hun kleur: fel geel met zwarte streepjes en een glad achterlijf. In de insectenwereld betekent geel gevaar, er zijn insecten die zich op deze manier gevaarlijker voordoen dan ze zijn. Met hun gladde angel kunnen ze meerdere keren steken, de angel breekt niet af zoals bij de bijen.

Weet u niet zeker of het een zwerm honingbijen is, bekijk dan deze beslisboom

Weet u zeker dat het honingbijen zijn of twijfelt u toch nog, kijkt u dan op onze website voor de dichtstbijzijnde afdeling: https://www.bijenhouders.nl/afdelingen. Klikt u op de gewenst provincie en vervolgens op een van de korfjes. Rechtsboven staat een contactpersoon van die afdeling vermeld. Zij zouden de situatie in het echt kunnen bekijken en u kunnen adviseren wat te doen. 

 

Imker gezocht

Wij dragen de bijen een warm hart toe ! Wij zouden heel graag willen weten waar de bijen vandaan komen die bij ons in de tuin komen, misschien zijn het wilde bijen. Maar is er ook een imker in de buurt van Rozendaal/Velp bij u bekend? Dan gaan we graag een keertje kijken.

Via de volgende link kunt u onze afdelingen vinden: https://www.bijenhouders.nl/afdelingen

Klikt u op de gewenste provincie en vervolgens op het korfje voor een afdeling in uw buurt. Na het doorklikken naar de website treft u rechtsboven de contactgegevens van de secretaris.

Bijenkasten gezocht voor plaatsing

Ik heb een plek die ik openstel voor een imker om bijen te gaan houden.

U kunt het beste contact opnemen met een NBV-afdeling in uw omgeving.

Op de NBV-website kunt u per provincie zien waar onze afdelingen zich bevinden. Klikt u op de volgende link https://www.bijenhouders.nl/afdelingen en vervolgens op de gewenste provincie. Vervolgens dubbelklik op een korfje en dan komt u verder door te klikken op ‘bekijk website’. De contactpersoon van de afdeling staat rechtsboven.

Bijen en hittegolf

Met de huidige enorme hitte merkte ik vandaag ineens dat er heel veel bijen in mijn carport en tuinschuurtje rondzoemen. Wat ze daar doen? Geen idee. Misschien is het daar koeler dan buiten, maar gevoelsmatig vind ik het tegenovergestelde. Nu heb ik vanmiddag wat suiker/honingwater in een heel ondiepe schaal buiten neergezet en merk ik dat er veel bijen op af komen. Is het misschien zo dat de aanhoudende droogte betekent dat er niet voldoende bloemen zijn voor de bijen en dat ze vijgevoerd moeten worden? Als dat zo is, dan kunt u dat misschien beter landelijk bij mensen bekend maken dan ik. Als het niet nodig is, dan voel ik me tenminste gerust dat ik zelf toch mijn best doe voor de beestjes in mijn tuin.

Het zou ook kunnen zijn, dat er iets in uw beplanting zit, dat als voedsel van deze zweefvlieg of van de honingbij dient, zoals bij een klimop. Deze klimplant heeft ogenschijnlijk kleine bloempjes, die zeer aantrekkelijk is voor bijen en zweefvliegen.

Het aanbieden van een suikerwateroplossing kunt u – ondanks uw zeer goede en welgemeende bedoelingen – beter achterwege laten. Het zou namelijk tot overlast voor uzelf en uw buren kunnen leiden. Bijen zijn namelijk reuze goede speurders en als ze makkelijk aan suikers kunnen komen, dan zullen ze dat zeker doen. Ze moeten maar iets verder zoeken naar bloemetjes!

De bijen zijn mogelijk nog steeds georiënteerd op de bloemetjes van de klimop en zoeken nog steeds naar nectar en/of naar water. De nectarbronnen drogen op en zijn de bijen dus zoekende. In perioden van schaarste kunnen wel 30% van alle bijen gepromoveerd worden tot speurbij (in andere perioden is dat slechts 1 tot 5%).
Op dit moment zijn er zeer veel zweefvliegen actief, die nauwelijks te onderscheiden zijn van de honingbij. Mogelijk dat u deze waarneemt bij uw carport/schuurtje.

Indien in de openbare ruimte of in de tuinen rondom de bijenvolken weinig watervoorzieningen aanwezig zijn (vijvers/sloten e.d.) kunnen de bijen ook zoekende zijn naar water om hun eigen opgeslagen honing te verdunnen en het broed te koelen.

Derhalve raad ik u aan de suikeroplossing te vervangen door water, waaraan een mespuntje zout is toegevoegd. Bijen zijn gek op minerale zouten, die hebben ze als sporenelementen nodig. U kunt om de snelle verdamping tegen te gaan, mos draperen in het water, zodat de bijen makkelijker het water op kunnen nemen en niet verdrinken.

Het zijn inderdaad vooral de solitaire bijen en vlinders, die last ondervinden van de droogte, want onze honingbijen hebben nog hun eigen reserves. De solitaire bijen en vlinders moeten hun kostje buiten zien op te scharrelen en de meeste waardplanten staan er verlept bij.

 

Bijenvolk plaatsen in de tuin. Kan dat zomaar?

Graag zou ik een bijenkorf in mijn grote bloemen tuin willen hebben, echter wil ik de natuur laten zoals hij is en wil ik de beesten laten en geen honing te oogsten. Is zo iets mogelijk?

Natuurlijk kunt u een bijenwoning in uw tuin plaatsen en de bijen daar laten leven zonder honing te oogsten. Het maakt de bijen niet uit of het een korf is of een kast, als het maar een holte is waarin ze beschermd zijn tegen de vijandige buitenwereld. Een bijenvolk legt honing- en stuifmeelvoorraden aan om over voedsel te beschikken als ze het in de natuur niet kunnen halen zoals in de winter of bij koud en nat weer.

Als de mens een bijenvolk alleen maar een woning beschikbaar stelt wordt het bijenvolk geconfronteerd met drie grote problemen. Het eerste is de vraag of de natuur genoeg voedsel zal geven om voorraden aan te kunnen leggen. Dit probleem kent het bijenvolk al eeuwen lang. Ook toen de natuur nog voor 100% natuur was, kwamen er in een verregende zomer bijenvolken om van de honger. Boeken uit de 18e eeuw berichten hierover.

Het tweede probleem is het zwermen van het bijenvolk. Zwermen is de natuurlijke manier van voortplanting en volksvermeerdering. Imkers verhinderen het zwermen omdat veel zwermen in de natuur omkomen van de honger. Bovendien zijn onze medeburgers niet blij met een zwerm in hun tuin, zelfs niet als ze het kunnen zien als een wonder van de natuur.

Dat veel zwermen in de natuur omkomen is voor moeder natuur een vorm van natuurlijke selectie. De natuur wil voortplanting en bekommert zich niet om het nieuwe leven, in dit geval een bijenzwerm.

Het derde probleem is een parasiet, de varroamijt. Alle bijenvolken hebben met deze parasiet te maken. Imkers bestrijden deze parasiet, hetzij met chemische dan wel met biologische vormen van bestrijding.

Niet bestrijden betekent meestal na kortere of langere tijd een ellendige dood van het bijenvolk.

Als u bijen in uw tuin wilt hebben zonder honing te oogsten adviseer ik u een basiscursus bijenteelt te volgen. U leert dan omgaan met bijen en de bijen te ondersteunen om bij ziekte en gebrek aan voedsel te overleven. In goede jaren verzamelen de bijen genoeg honing en hoeft u geen suiker bij te voeren, in slechte jaren helpt u de bijen met suikerwater. Klik voor het overzicht van NBV-basiscursussen Bijenhouden op de volgende link:  https://www.bijenhouders.nl/cursussen/basiscursus 

 

Overlast bijen?

Wat zijn de regels rondom het houden van bijen? Wij hebben overlast van de bijen van de buurman. Tuin/ terras zijn aangrenzend aan elkaar. Bijen kist staat grofweg 3 meter van onze tuinbank. Lijkt mij niet de bedoeling.

De regels omtrent het houden van bijen in de bebouwde kom verschillen per gemeente. Deze zijn vastgelegd in de APV = Algemeen Plaatselijke Verordening. Informeert u daarom bij uw gemeente of kijkt u op uw gemeentewebsite. 

 

 

Hommelnest in struik

Vraag 1: Bij onze stacaravan in Renesse hebben wij tijdens het snoeien van een rietstruik een hommelnest ontdekt. Wij willen de struik afvoeren, maar kan/mag dit zomaar?

Als je de struik weghaalt dan zal het hommelnest verloren gaan. Waarschijnlijk gaat het om de akkerhommel, die kleine nesten hebben. Het zo mooi zijn als u het verwijderen van de struik tot na september zou kunnen uitstellen. U kunt dan genieten van in en uitvliegen werksters met klompjes stuifmeel aan hun poten. Omdat de kolonie klein is verwacht ik dat u er geen last van zult hebben. Eind september is er geen kolonie meer: de werksters, de oude koningin en de mannen zullen dan dood zijn. De jonge koninginnen hebben elders een plekje diep in de grond om te overwinteren.

--------------------------------------------------

Vraag 2: Ik wil een bamboe uit de tuin scheppen maar stuitte op een nest met hommels. Ik wil ze met rust laten en de bamboe er eventueel in het voorjaar verder uitscheppen. Kunt u mij aangeven wanneer ik dat veilig kan doen zonder de beestjes te storen?

Ik ben heel verbaasd dat je nu in oktober nog een nest van de aardhommel (gele banden en wit achterlijfspunt) aangetroffen hebt, daar hun nesten in augustus verdwenen zijn. Maar ja, er zijn blijkbaar uitzonderingen, en de mooie nazomer zou daaraan bijgedragen kunnen hebben. Het is wel normaal om rond deze tijd nog kolonies van de akkerhommel (bruinrode rug en achterlijf) te vinden. Deze hommelsoort heeft tot in het najaar kolonies.  Zodra het kouder wordt en er geen voedsel meer gehaald kan worden (te koud, geen bloemen) zullen de kolonies snel verdwenen zijn. Ik verwacht dan ook dat je in november de bamboe wel weg kan halen.

 

Hommels in de muur

Ik heb hommels in de achtermuur van mijn huis. Wat te doen?

Hommels in de spouwmuur kunnen in eerste instantie mensen angstig maken.

De hommel is echter een vredelievend beestje dat niet agressief zal zijn, niet op zoetigheid afkomt en daarnaast volgens de wet beschermd is. 

Een hommel in de spouwmuur zal geen schade aanrichten aan uw isolatiemateriaal, ze wonen er alleen maar.

Wij adviseren altijd om het hommelvolkje rustig zijn gang te laten gaan en er vooral van te genieten. Tijdens het seizoen zullen de hommels overlijden in de natuur en aan het eind van het seizoen, in de herfst, zult u merken dat er steeds minder hommels in- en uitvliegen. Als we geen activiteit meer is bij de ingang van de muur, kunt u er een fijnmazig roostertje voor óf in plaatsen zodat u er volgend jaar in ieder geval geen hommels meer in krijgt. Een bijenbekje is een goede oplossing voor het plaatsen in het ventilatiegat. 

 

Geen hommel te zien

(juni) Ik hoop dat u mij een verklaring kunt geven voor het 'verdwijnen' van de hommels uit mijn tuin in de Purmer-Zuid. Tot ongeveer 3 weken geleden had ik veel hommels in de tuin. Vorig jaar om deze tijd waren het er honderden. Nu kan ik ze op 1 hand tellen en zie ik vooral bijen. Ik vind het een mysterie. Wat is er met de hommels gebeurd? Is dit elders ook het geval? Ik heb er niks op internet over kunnen vinden.

Het viel me dit jaar op dat vroeger dan anders hommelmannen rondvlogen. Dat heeft waarschijnlijk te maken dat vanwege de zachte winter er al vroeg  in het jaar hommelkoninginnen uit hun winterslaap zijn gekomen en een kolonie hebben gestart. Na een fase waarin alleen werksters worden geproduceerd, worden vervolgens nieuw koninginnen en mannen geproduceerd. Die fase was waarschijnlijk wat vroeger en zullen de mannen die al vroeg rondvlogen nu waarschijnlijk dood zijn. Ze leven maar een paar weken. Daarnaast is het ook mogelijk dat er minder hommels zijn omdat een deel van de koninginnen die vroeg gestart zijn, het niet gered hebben omdat er een behoorlijke koude periode is geweest.

Komt er nog een nieuwe cyclus of is het voor dit seizoen voorbij, wat de hommels betreft?

Het seizoen is voor de meeste hommelsoorten voorbij: van de meeste kolonies zijn misschien nog een paar werksters en de oude koningin over. De jonge koninginnen hebben al gepaard en zitten in een klein holte in de grond in winterslaap. Er vliegen nog wat mannen rond. Alleen de akkerhommel heeft kolonies die normaliter tot in september duren.

Blijft wel de vraag of de koninginnen die nu een maand eerder in winterslaap zijn gegaan het tot volgend jaar maart/april overleven als we een normale winter hebben.

Dode hommels onder lindebomen

Bij mij in de wijk trof ik op straat talloze dode hommels aan. Ik maak mij zorgen. Wat zou hiervan de oorzaak kunnen zijn?

Volgt u de volgende link voor het antwoord op de vraag:

https://www.wur.nl/nl/nieuws/Dode-hommels-onder-lindebomen-normaal-voor-het-jaargetijde-.htm

Dit verschijnsel komt voor bij de lindebomen en honingbomen en betreft vaak de wat oudere, eigenlijk versleten, hommels, en ook bijen, die aan het eind van hun levenscyclus zijn gekomen.

Wilde bijen in kastje

Het betreft wilde bijen. Al een paar jaar verzorg ik bijenkastjes bij een fruitkwekerij. Bij het schoonmaken ervan merk ik dat er in heel veel pijpjes nog stuifmeel aanwezig is. Dus ze zijn wel gebruikt, maar dan zit er bij veel achterin het pijpje een dode bij. Hebt u enig idee wat daarvan de oorzaak kan zijn? Legt zo'n wilde bij één of meerdere eitjes in zo'n pijpje van ca 10 cm lengte?

Een vrouwtje metsel bij kan in een pijpje van 10 cm meerder nestjes maken. Dat zullen er bij 10 cm meestal 1-3 zijn denk ik. Als de ruimte groter/langer is kunnen er zelfs nog meer nestjes aanwezig zijn. Niet alle eitjes/larven/adulten zijn levensvatbaar. Veel redden het niet vanwege infecties, parasieten (sluipwespjes en vliegen), mijten etc. Vandaar dat je in het voorjaar nog stuifmeel aantreft in oude nesten. Prima dus dat je de pijpjes schoonmaakt. Hebben de nieuwe vrouwtjes een mooi schoon nest.

Meer info over wilde bijen lezen? Kijk op http://www.bijenhotels.nl/pdf/GastenVanBijenhotels.pdf of op 

http://www.bestuivers.nl/wilde-bijen/wilde-bijen

Wilde bijen in de grond/in hout

Op een stuk van 1 vierkante meter in de smalle poort achter ons huis waar wij dagelijks met de fiets overheen moeten, zit volgens ons een bijennest onder de bestrating (mei). Er zitten kleine gaatjes in het zand en er vliegen af en aan bijen. Tenminste wij denken dat het bijen zijn. Ik stuur een foto mee zodat u dit kunt bepalen. Onze vraag is of dit een bijennest is en zo ja of deze ook weggehaald kan worden, want dit nest wordt natuurlijk alleen maar groter.

Wilde bijen in hout: Misschien kunnen jullie mij vertellen wat deze (solitaire) bij doet in onze pergola. Sinds enige tijd zien we dat deze dagelijks verdwijnt in een gat van ca. 8mm en daarin telkens meeneemt een (vers) groen blaadje. Is dit bedoeld voor het aanleggen van een voedsel voorraad of eten voor eventueel nageslacht?

Wilde bijen in de grond

Het betreft hier de witbaardzandbij (Andrena barbilabris) is. Een volstrekt onschuldige soort, die u niet kan steken en nestkamertjes op 20 cm diep uitgraaft in het zand, vandaar de hoopjes. Het zal misschien nog een week of wat duren, maar dan is deze soort niet meer actief. Het beste is om er van te genieten. Het zijn diertjes, die in de buurt stuifmeel halen.

In het boek "Gasten van bijenhotels" kunt u meer informatie vinden over zandbijen (hoofdstuk 4). U kunt het boek vinden op een site van Naturalis (Leiden) www.bestuivers.nl/publicaties. Het staat helemaal op internet. De losse hoofdstukken hebben een hogere fotoresolutie.

Zie ook http://www.bestuivers.nl/wilde-bijen/wilde-bijen

Wilde bijen in hout

Het betreft hier de grote bladsnijder Megachile willughbiella. Een behangersbij die bladstukjes naar binnen brengt in die gang en er de zijkanten mee bekleedt. Daarna haalt ze stuifmeel aan de haren van haar buik en brengt dit in het bladkokertje waar het wat nectar wordt vermengd. Als ze genoeg daarvan heeft binnengebracht legt ze er een ei op en sluit alles af met precies passende ronde bladuitsnedes. Als de gang lang genoeg is maakt ze meerdere van deze broedcellen achter elkaar. Over een klein jaar komen hier de nieuwe behangersbijen uit, is de bedoeling.

 

Bijenhotel

Ik heb voor mijn verjaardag een bijenhotel gekregen. Ik had er nog nooit eerder van gehoord. Waarvoor dient het?

Het hier en daar ophangen van kraamkamers (bijenhotelletjes) voor solitaire bijen helpt een aantal soorten van de ruim 300 in ons land een beetje zich makkelijker te vermeerderen. Het is belangrijk dat de omgeving aan voorwaarden voldoet, zoals voldoende voedsel. Zijn de solitaire soorten in de omgeving aanwezig dan zullen ze ook de bijenhotelletjes wel weten te vinden om daarin de eitjes in de leggen.

Het bloemrijker maken van de omgeving met bij-vriendelijke planten is een eerste vereiste in ons land. Daar hebben alle bijensoorten baat bij, ook de honingbij.

Overlast wespen?

Ik heb een wespennestje aan het flafond in mijn schuur. Wat kan ik doen?

Wanneer de dagen lengen en de temperatuur stijgt worden ook de wespen weer actief. De afgelopen dagen komen her en der berichten voorbij dat wespen nesten aan het bouwen zijn. Moet je deze nesten verwijderen? En hoe pak je dat aan? We leggen uit wat wespen doen en wat je tégen ze kan doen.

Wespen zijn nuttige insecten

Wespen kunnen hinderlijk zijn, maar het zijn ook hele nuttige dieren. De wesp is namelijk een alleseter die dode insecten opruimt en actief op andere insecten jaagt. Wespen kunnen enorme aantallen plaagdieren zoals muggen en vliegen wegvangen rond je huis en dat is fijn! Bovendien zijn wespen – net als bijen – erg nuttig voor de bestuiving van bepaalde planten.

Overlast door wespen

Wespen worden pas lastig voor mensen als hun normale voedsel op begint te raken. Meestal is dit aan het einde van de zomer: de wespenkolonies zijn dan op hun top qua aantallen en de wespen gaan op zoek naar suikers. Dat is het moment dat ze zich massaal op onze limonade en ijsjes storten! Aan het eind van de herfst sterft de kolonie weer af en gaat de koningin in winterslaap om rond begin mei weer een nieuwe kolonie op te starten. Lang niet alle soorten wespen veroorzaken overigens overlast: in ons land zijn dit met name de gewone wesp (Paravespula vulgaris), de Duitse wesp (Paravespula germanica) – beide ook wel ‘limonadewesp’ genoemd – en de enorme Hoornaar (Vespa crabro).

Bouwmeester wesp

Wespennesten zijn prachtige staaltjes architectuur en bouwkunde. De nesten worden gemaakt van papier dat wespen maken van fijngekauwd hout dat ze van bomen, schuttingen en oude takken afschrapen met hun krachtige kaken. Een groot wespennest kan wel uit 20.000 wespen bestaan, dus ga er zeker later in het seizoen voorzichtig mee om! Je vindt wespennesten vaak hangend op droge plekjes waar de wespen ongestoord hun gang kunnen gaan, zoals onder het dak van schuurtjes, langs een dakkapel, in vogelhuisjes maar ook onder de grond in muizengangen of in composthopen.

Zelf wespen bestrijden

Wespen zijn dus nuttige insecten, maar bij dreigende overlast is het raadzaam om in te grijpen. Want wespensteken kunnen gevaarlijk zijn, zeker voor mensen die allergisch zijn voor wespengif. Wespennesten zijn zelf te bestrijden mits je er gemakkelijk bij kunt. Lukt dat niet dan is het beter om een professionele wespenbestrijder in te schaken. De kosten vallen overigens reuze mee. Ga zeker niet lopen stunten want aangevallen worden door een razende wespenkolonie is levensbedreigend! Hoe ga je te werk als je het zelf wil aanpakken?

Stappenplan

Stap 1: Zoek het nest
Het nest vinden is vaak betrekkelijk eenvoudig: controleer dakranden, spouwmuren, molsgangen, muizenholletjes, vogelhuisjes etc.. Zie je ergens wespen naar binnengaan? Dan zit daar waarschijnlijk het nest. Kun je in eerste instantie niets vinden, volg dan de rondvliegende wespen. Dat kan wat tijd kosten want het nest kan een flink stuk verderop zitten.

Stap 2: Bepaal of je het zelf wil doen
Kan je er makkelijk bij? Hoe groot is het nest? Een nest zo groot als een sinaasappel is andere koek dan één met de afmeting van een voetbal… Bij twijfel altijd een professional inschakelen! Kijk bijvoorbeeld op www.wespen.nl voor een bestrijder bij jou in de buurt.

Stap 3: Gebruik de juiste middelen en zorg voor bescherming
Ga je het zelf proberen, neem dan de juiste voorzorgsmaatregelen. Wespen worden bestreden met gif dat verkrijgbaar is als spray of poeder. Een combinatie is vaak het meest effectief: eerst het nest volspuiten met de spray en een dag later het poeder gebruiken. Zorg voor voldoende bescherming: handschoenen, lange mouwen en lange broek of nog beter, een imkerpak.

Stap 4: De bestrijding
Wacht tot de zon onder is. Op dat moment zijn alle wespen in het nest en rustig. Spuit met de spray in de ingang van het nest en wandel rustig weg. Controleer de volgende ochtend of er activiteit is. Zo niet dan ben je klaar. Als er nog wat activiteit is spuit je ‘s avonds nog wat poeder in en rond de ingang.

Als na een paar dagen geen activiteit optreedt kun je het nest (mét handschoenen!) verwijderen en je verbazen over hoe mooi en delicaat het gemaakt is.

 

Zelf bijen gaan houden

Ik heb in de winter een klein bijenkastje gemaakt voor in de tuin. Mijn vraag is komen d bijen er vanzelf in of moet ik een bijenvolkje kopen ?

 

U heeft een kastje gemaakt voor wilde, solitaire bijen?
In dat kastje bevinden zich dan blokken hout met gaatjes en/of holle stengels. In die gaatjes en holten leggen solitaire bijen dan hun eitjes. In het voorjaar komen die solitaire bijen vanzelf naar deze nestkastjes toe om die te beleggen met eitjes. Verstandig is om zulke nestkastjes op te hangen in tuinen met bloemen zodat nestgelegenheid en voedsel vlak bij elkaar te vinden zijn.

U heeft een kastje gemaakt voor honingbijen?
Dan is het nog maar de vraag of u zo'n kastje wel in de tuin mag zetten.
In veel plaatselijke verordeningen staat dat in de bebouwde kom het houden van honingbijen verboden is. Informeert u eerst even bij uw gemeente.
Mocht het wel zijn toegestaan dan is het verstandig om zo'n kastje aantrekkelijk te maken voor honingbijen door daar raten in te hangen die al eens een keer zijn bebroed. Ook het smeren van propolistinctuur op de binnenwanden van het kastje is aantrekkelijk voor honingbijen. Honingbijvolken sturen altijd een aantal speurbijen uit om te zoeken naar plekken met voer en naar nestgelegenheden. Die speurbijen zullen zo'n kastje al snel vinden en als een volk in zwermstemming komt (mei, juni) dan is de kans groot dat een zwerm het kastje betrekt als nieuwe woonplek.

Om bijen te gaan houden kijkt u op: https://www.bijenhouders.nl/imker-worden

 

Europese hoornaar eet bijen

Ik heb geprobeerd een leuke insecten vriendelijke tuin aan te leggen met planten zoals schapenkophortensia (ca. 60 struiken), vlinderstruiken, lavendel etc. voor vlinders, bijen en hommels. Sinds een paar weken bloeien de hortensia's volop en het is een genot te zien dat deze druk worden bezocht door hommels, vlinders en bijen. Sinds een kleine week worden de hortensia's ook bezocht door Europese hoornaars (4-5cm) die jagen op bijen die nectar aan het oogsten zijn tussen de bloemetjes van de hortensia bol. De hoornaar kruipt tussen de bloemetjes achter de bij aan en grijpt deze om vervolgens er mee weg te vliegen of direct op te eten. De hoornaar ging in een bol esdoorn zitten en ik zag dat hij de bij aan het opeten was. Ik heb dit gefilmd met mijn mobiel.

Het is triest om te zien dat dergelijke inspanningen tot dit resultaat met rovende Europese hoornaars hebben geleid. Misschien heeft de droogte dit in de hand gewerkt. Heel veel bloemen zijn in de natuur verdroogd, waardoor voor bijen de voedselbronnen zeer schaars zijn geworden. Hoornaars komen naar plaatsen waar veel vliegactiviteit is. Blijkbaar valt het bij jou extra op omdat er elders niet veel te beleven valt. In een normale zomer met veel meer plekken waar bijen hun voedsel kunnen vinden, zul je dit gedrag waarschijnlijk veel minder zien. Hopelijk is het volgend jaar beter.

Europese hoornaars kunnen met elkaar een flink maaltje bijen per dag op. Dat geldt in deze tijd van het jaar ook voor spinnen. Hoewel er veel slachtoffers vallen, is het niet zo dat bijenvolken er zwaar onder lijden. De Aziatische hoornaar vormt een grote bedreiging, deze soort is een exoot en moet bestreden worden. Lees hier

Wat te doen bij het zien van een Aziatische hoornaar?

Bij deze wil ik doorgeven dat de Aziatische hoornaar meerdere malen is gezien in de Havikerwaard (2018). Mijn moeder woont hier en heeft deze soort een paar keer gezien. We kwamen erop omdat ik vorige week in het weekend deze enorme wesp op zondag en maandag 3x heb gezien. 1e keer ging er 1 op mijn glas zitten. Na het opgezocht te hebben voor mij 100% zeker

Via de volgende link kunt u meer lezen over de hoornaar en ontdekken welke soort (Europees of Aziatisch) u heeft gezien. Let op: de Europese soort is geen bedreiging en dient met rust gelaten te worden! 

https://www.bijenhouders.nl/bijenwerk/ziekten-en-plagen/aziatische-hoornaar

 

Via EIS kunt u melden als u een Aziatische hoornaar heeft gezien/gevonden: eis@naturalis.nl of via https://waarneming.nl/go/vespa-velutina

 

 

Honingbijen voeren met suikerwater

 

Suikerwater is in principe prima voer voor bijen, zelfs beter dan honing. Honing kan stoffen bevatten die zich ophopen in de endeldarm van een bij. Te denken valt aan eiwitten in heidehoning. Als in de winter de bijen niet kunnen uitvliegen door langdurige vorst komen ze in de problemen met die ballaststoffen in hun endeldarm en poepen ze de raten en hun zusters onder met hun uitwerpselen. Als dat ernstige vormen aanneemt overleeft het volk dat niet.

Als de imker aan het eind van de zomer een deel van de honing uit de volken haalt dan dient hij die volken wel voer te geven opdat de bijen de winter door kunnen komen. Daartoe geeft hij elk volk minimaal 10 kg suiker opgelost in water. Nu is er ook invertsuiker te koop in cans die 14 liter vloeistof bevatten met daarin opgelost 10 kg invertsuiker. Ook die invertsuiker is prima voor bijen, mits bij de bereiding van die invertsuiker geen hydroxymethylfurfural (HMF) is ontstaan.  Dat kan gebeuren als het proces van inverteren bij een te hoge temperatuur verloopt. HMF is dodelijk giftig voor bijen. De fabrikant dient te controleren of de invertsuiker niet of maar heel weinig HMF bevat, maar dat gebeurt niet altijd. Enkele jaren geleden werd door een Belgische firma dergelijke invertsuiker aangeboden en gingen heel veel bijen, vaak complete volken, dood.

 

Nationale bijentelling

Wat houdt de Nationale Bijentelling in?

Eerste Nationale Bijentelling op 21 en 22 april 2018

In het weekend van 21 en 22 april organiseert Nederland Zoemt de eerste Nationale Bijentelling. Iedereen wordt opgeroepen om mee te doen aan dit landelijk onderzoek door in de tuin gedurende een half uur bijen te tellen. Dit onderzoek is nodig omdat het niet goed gaat met wilde bijen. Ruim de helft van de bijna 360 bijensoorten is bedreigd. Wilde bijen zijn belangrijk voor onze voedselvoorziening: 80% van onze eetbare gewassen is voor de bestuiving afhankelijk van bijen en andere insecten. Om de bij beter te kunnen helpen, is meer informatie nodig over waar bijen voorkomen en met hoeveel ze zijn.

Meedoen aan de Bijentelling is eenvoudig, ook voor degenen die weinig of geen kennis van bijen hebben. Eind april kunnen er zo’n twintig verschillende soorten wilde bijen, hommels en zweefvliegen in de tuin vliegen. Om deze soorten te herkennen zijn er verschillende hulpmiddelen, zoals een telformulier met zoekkaart, instructievideo en een uitgebreid bijengidsje ontwikkeld. Al deze materialen zijn te vinden op www.nederlandzoemt.nl/bijentelling. Op deze website kunnen deelnemers in het weekend van 21 en 22 april ook direct de resultaten van hun telling invoeren en kan iedereen live de resultaten volgen.

Jaarlijks terugkerend onderzoek
Met de Nationale Bijentelling start Nederland Zoemt een jaarlijks terugkerend onderzoek uitgevoerd door burgers, zodat wetenschappers inzicht krijgen in de trends van bijenpopulaties in tuinen op verschillende plekken in Nederland. Behalve in kaart brengen hoe het gesteld is met bijen, wil Nederland Zoemt er met de Nationale Bijentelling voor zorgen dat meer Nederlanders in actie komen voor de wilde bij. Dit kan al door een bijenhotel te plaatsen of meer bijvriendelijke bloemen te planten in de tuin of op het balkon.

Wat is Nederland Zoemt?
Nederland Zoemt is een project van LandschappenNLNaturalisIVN Natuureducatie en Natuur & Milieu, mogelijk gemaakt dankzij een extra bijdrage van de Nationale Postcode Loterij, met als doel het structureel vergroten van voedselaanbod en nestgelegenheid voor wilde bijen in Nederland. De Bijentelling wordt georganiseerd in samenwerking met EIS Kenniscentrum Insecten en Waarneming.nl.

Wilde bijen in mijn tuin/boven mijn gazon

We hebben een groot aantal bijen in de tuin in Lelystad. Ze vliegen boven het gras. We denken dat het de twee kleurige zand bij is. Blijven deze bijen jaarlijks terugkomen (Volgens mij waren ze er vorig jaar ook). Kun je ze laten verplaatsen?

Dit zijn waarschijnlijk zandbijen. Als zandbijen eenmaal een goede plek hebben gevonden, gaan ook hun nakomelingen daar wonen. Dus de vrouwtjes dit jaar zorgen voor nakomelingen voor volgend jaar om dezelfde tijd. De tweekleurige zandbij is een nogal kleine soort die meestal niet in grote aantallen bij elkaar nestelt. 
Zandbijen zijn niet te verhuizen. Hun gangen gaan tot ongeveer 30 cm diep en dat geeft in het gazon wat zandhoopjes. Maar binnen een aantal weken zijn ze weg. Deze bijen leven namelijk maximaal twee maanden en dan moet alles gedaan zijn voor het nageslacht dat dan bijna een jaar onder de grond blijft. Gevaarlijk zijn ze niet en ze brengen geen schade toe. Het zand regent gewoon weer de gangen in. Kijk eens of er ook wespachtige beestjes bij rondvliegen. Ook dat zijn bijen, maar koekoeksbijen. Omdat die zo op wespjes lijken worden ze wespbijen genoemd. Ze leggen stiekem een ei in het nest van de bijen die wel stuifmeel verzamelen en hun larve eet dan het voedsel op. Echt het gedrag van een koekoek. 

Voor meer informatie, zie: www.wildebijen.nl of www.bestuivers.nl/publicaties

 


Bekijk alle veelgestelde vragen